نگاه فنی به جنگنده J-10C؛ اژدهای نیرومند چین جایگزین ناوگان ایران می‌شود؟

در میانه‌ی دهه ۱۹۸۰، آسمان چین به‌وضوح تصویر گذشته را بازتاب می‌داد: اسکادران‌هایی از جنگنده‌های فرسوده‌ی ساخت شوروی و مدل‌های بومی J-7، که دیگر پاسخگوی نیازهای یک قدرت نوظهور نبودند. اما پشت‌صحنه پروژه‌ای در حال شکل‌گیری بود که می‌توانست صنعت هوافضای نظامی چین را وارد عصر تازه‌ای کند: طرحی با عنوان محرمانه «پروژه شماره ۱۰».

این برنامه در سال ۱۹۸۱ با حمایت مستقیم ژانگ تینگ‌فا، فرمانده وقت نیروی هوایی و موافقت دنگ شیائوپینگ، با بودجه ۵۰۰ میلیون یوان تصویب شد. هدف برنامه روشن اما بلندپروازانه بود: طراحی و ساخت نخستین جنگنده کاملاً بومی چین، بدون تکیه بر مدل‌های شوروی.

محصول نهایی یعنی جنگنده Chengdu J-10 هرچند همه‌ی این اهداف را محقق نمی‌کرد و با ترکیبی از نوآوری داخلی و الگوگیری فنی خارجی توسعه یافت، اما به‌عنوان نقطه‌ی آغاز دگرگونی راهبردی در توان هوایی چین شناخته شد.

ورود J-10 به خدمت در دهه ۲۰۰۰، به نیروی هوایی چین این امکان را داد که به‌تدریج وابستگی خود به واردات هواپیماهای روسی را کاهش دهد و گامی بلند در مسیر خودکفایی نظامی بردارد.

این جنگنده‌ی چینی با طراحی بال دلتا، رادارهای دیجیتال، سامانه‌های پرواز fly-by-wire و آویونیک پیشرفته، اولین سکوی واقعی نظامی برای آزمایش و توسعه فناوری‌هایی چون موتور توربوفن WS-10 بود.

همچنین نسخه‌های پیشرفته‌تر آن به‌ویژه J-10C، با تجهیز به رادارهای AESA، موشک‌های دوربرد PL-15 و سیستم‌های جنگ الکترونیک، جایگاه این «اژدهای نیرومند» را به‌عنوان یک جنگنده چندمنظوره نسل ۴٫۵ در سطح منطقه‌ای و حتی جهانی تثبیت کردند.

سال ۱۹۸۱ هنگامی‌که نیروی هوایی چین (PLAAF) تصمیم گرفت پروژه‌ی ساخت جنگنده‌ی جدید خود را اجرایی کند، رقابتی میان سه مؤسسه طراحی هوافضای داخلی برگزار کرد تا بهترین پیشنهادهای خود را در این زمینه ارائه دهند. برنده‌ی این رقابت شرکت چنگدو بود؛ با طرحی برگرفته از پروژه نیمه‌تمام J-9 که شباهت‌هایی به جنگنده سوئدی Viggen نیز داشت.

جنگنده Chengdu J-10 با نام رمز Vigorous Dragon به نخستین پروژه موفق چین برای طراحی یک جنگنده چندمنظوره پیشرفته تبدیل شد؛ ‌گرچه پیشبرد این طرح ساده نبود. بر خلاف بسیاری از پروژه‌های هوایی که معمولاً تنها به ۳۰ درصد فناوری جدید نیاز دارند، در طراحی J-10 بیش از ۶۰ درصد فناوری نوین به‌کار گرفته شد که به معنای ورود به قلمرویی ناشناخته و پرریسک بود.

با ورود رسمی J-10 به خدمت در سال ۲۰۰۵، چین به جمع معدود کشورهایی پیوست که توان طراحی و تولید جنگنده نسل چهارم را به‌صورت مستقل دارند.

ویژگی بصری بارز J-10 در طراحی بال دلتا کانارد آن دیده می‌شود: بال‌های مثلثی با دو کانارد مفصلی در جلو که پایداری، مانورپذیری و عملکرد در زوایای حمله بالا را بهبود می‌بخشند. این ترکیب آیرودینامیکی در کنار بدنه چابک، به جنگنده قابلیت انجام مانورهای دقیق در درگیری‌های نزدیک را می‌دهد.

گرچه برخی منابع غربی و مهندسان روسی معتقدند که جنگنده‌ جی ۱۰ با بهره‌گیری از برنامه‌ها و فناوری‌های جنگنده‌ی Lavi ساخته شده است، ولی چین و طراحان اصلی هواپیما این ادعا را تکذیب کرده‌اند و توسعه‌ی جنگنده را پروژه‌های قدیمی‌تر چین نظیر جی ۹ نسبت می‌دهند.

چین تاکنون سه نسخه اصلی از جنگنده J-10 را تولید کرده که هرکدام پیشرفت قابل‌توجهی در حوزه‌های فنی و عملیاتی داشته‌اند. بنابراین تفاوت دو نسخه جنگنده جی ۱۰ و جی ۱۰ سی را در مسیر تکامل این مدل بررسی می‌کنیم:

J-10A، نخستین مدل تولیدی، از سال ۲۰۰۳ وارد خدمت شد و با موتور روسی AL-31FN، رادار پالسی Type 1473 و موشک‌های PL-8 و PL-12، توانمندی‌های پایه‌ای نبرد هوایی را فراهم می‌کرد. در مجموع حدود ۲۷۰ فروند از این نسخه تولید شد.

پس از آن، J-10B با طراحی آیرودینامیکی پیشرفته‌تر، ورودی هوای DSI، رادار آرایه فازی (PESA)، حسگر IRST و کابین دیجیتال معرفی شد. تولید این نسخه پس از ۵۶ فروند پایان یافت و بیشتر نقش گذار به نسل بعدی را ایفا کرد.

J-10C جدیدترین و پیشرفته‌ترین نسخه از خانواده جنگنده‌های چینی چنگدو J-10 است؛ مدلی که در سال ۲۰۱۸ وارد خدمت عملیاتی شد و امروز به‌عنوان یک جنگنده چندمنظوره‌ نسل ۴٫۵ با قابلیت‌های کامل شناخته می‌شود. رسانه‌های نظامی چین، J-10C را نه‌فقط یک ارتقا، بلکه یک «جهش کیفی» نسبت به نسخه‌های قبلی می‌دانند؛ به‌ویژه در مقایسه با جنگنده‌هایی چون F-16 Block 70 یا Dassault Rafale که در همین رده قرار دارند.

در نگاه نخست، ظاهر J-10C شباهت زیادی به نسخه‌ی قبلی یعنی J-10B دارد، اما زیر پوست این جنگنده تغییرات مهمی را شاهدیم:

نخستین و برجسته‌ترین ارتقای هواپیما با جایگزینی رادار PESA در J-10B با رادار قدرتمند AESA در J-10C رخ می‌دهد. این بهبود باعث شده دو آنتن عمودی باریک (اصطلاحاً آنتن چاقویی) در قسمت پشتی بدنه دیده شود؛ نشانه‌ای از حضور رادار آرایه فازی فعال.

همچنین، رادوم (دماغه) هواپیما کشیده‌تر شده تا رادار بزرگ‌تری در آن جای بگیرد. به این مجموعه باید سنسور الکترواپتیکی (IRST) و فاصله‌یاب لیزری، به‌علاوه یک پاد هشداردهنده و مقابله الکترونیکی روی سکان عمودی را هم افزود.

عکاس: Mirroraptor

برای درک جایگاه امروزی J-10C در میان جنگنده‌های هم‌رده، ابتدا باید مشخصات فنی و تسلیحاتی آن را با نگاهی دقیق‌تر ببینیم: از طراحی بدنه تا جزئیات تسلیحاتی که نقشی تعیین‌کننده در نبردهای هوایی ایفا می‌کنند.

J-10C یک جنگنده‌ی چندمنظوره و تک‌سرنشین است که با بهره‌گیری از یک موتور توربوفن قدرتمند WS-10B، به حداکثر سرعت ۱٫۸ ماخ (۱٫۸ برابر سرعت صوت) دست می‌یابد و سقف پروازی آن ۱۸ کیلومتر است.

ویژگی کلیدی این جنگنده، تجهیز آن به سیستم‌های اویونیک پیشرفته شامل رادار آرایه فازی فعال (AESA)، سیستم هشدار نزدیک شدن موشک و جستجو و ردیابی فروسرخ (IRST) است. این تجهیزات پیشرفته، J-10C را قادر می‌سازد تا مأموریت‌های متنوعی از جمله برتری هوایی، حمله به اهداف زمینی، مبارزه با کشتی‌های دشمن و سرکوب پدافند هوایی را با کارایی بالا انجام دهد.

جنگنده Chengdu J-10 از توانایی حمل طیف گسترده و متنوعی از تسلیحات برخوردار است که آن را برای ایفای نقش‌های مختلف در میدان نبرد مجهز می‌کند.

این جنگنده دارای ۱۱ جایگاه خارجی برای نصب تسلیحات و تجهیزات است که مجموعاً می‌تواند تا ۶ تن مهمات حمل کند. تسلیحات اصلی آن شامل موارد زیر است:

• توپ داخلی: یک توپ ۲۳ میلی‌متری (Type 23-3) برای درگیری‌های بسیار نزدیک هوایی یا حمله به اهداف زمینی سبک.
• موشک‌های هوابه‌هوا: برای نبردهای هوایی، این جنگنده به موشک‌های حرارتی کوتاه‌برد پیشرفته مانند PL-10 و موشک‌های راداری میان‌برد و دوربرد قدرتمند PL-12 و PL-15 مجهز می‌شود.
• تسلیحات هوا به سطح: برای حمله به اهداف زمینی و دریایی، J-10 می‌تواند موشک‌های ضد کشتی و ضد رادار YJ-91 و KD-88 و همچنین انواع بمب‌های هدایت لیزری و ماهواره‌ای را حمل کند.

علاوه‌براین، قابلیت حمل مخازن سوخت خارجی برای افزایش برد عملیاتی و استفاده از غلاف‌های جنگ الکترونیک (EW) برای مقابله با تهدیدات دشمن، انعطاف‌پذیری این جنگنده را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

در ادامه برخی از فناوری‌های پیشرفته‌ی این جنگنده‌ی نسل ۴.۵ را مرور می‌کنیم:

جنگنده‌ی J-10C از رادار آرایه اسکن‌شده الکترونیکی فعال (AESA) ساخت مؤسسه‌ی ۱۴ CETC چین بهره می‌برد؛ سیستمی که از نظر برد و دقت، جهشی بزرگ نسبت‌به رادارهای قدیمی‌تر محسوب می‌شود. طبق ادعای منابع چینی، این رادار تا ۵۰ کیلومتر برد تشخیص بیشتری نسبت به رادارهای استاندارد F-16C دارد و می‌تواند اهداف را از فاصله دورتری قفل و درگیر کند. (منابع غربی برد بالاتر رادار این جنگنده نسبت به اف ۱۶ را تأیید می‌کنند).

گرچه J-10C یک جنگنده مخفی‌کار واقعی مانند F-35 نیست، اما طراحی آن به‌وضوح نشان می‌دهد که مهندسان چینی تلاش کرده‌اند تا سطح مقطع راداری (RCS) آن را کاهش دهند.

هچنین استفاده از ورودی DSI، شکل بدنه‌ی ساده‌تر و حذف برخی عناصر بازتاب‌دهنده کمک کرده‌اند تا رادارهای دشمن سخت‌تر بتوانند این جنگنده چینی را شناسایی کنند. بااین‌حال، میزان مخفی‌کاری هواپیما در سطحی میانه قرار می‌گیرد: بهتر از F-16، اما نه در حد نسل پنجم.

نسخه‌های اولیه J-10C با موتور روسی AL-31FN پرواز می‌کردند، اما نمونه‌های جدیدتر به‌ویژه مدل‌هایی که برای نیروی هوایی چین تولید می‌شوند به موتور بومی WS-10B مجهز شده‌اند. این موتور با توان رانش ۱۴۴ کیلونیوتن (با پس‌سوز) به J-10C امکان می‌دهد به سرعت‌هایی تا ۱٫۸ ماخ دست یابد و درعین‌حال چابکی و نسبت رانش به وزن مناسبی برای نبردهای هوایی داشته باشد.

جنگنده جی ۱۰ سی با ۱۱ پایلون خارجی می‌تواند تا ۵۶۰۰ کیلوگرم انواع موشک و مهمات را حمل کند:

• موشک‌های هوا به هوا: PL-10، PL-12، PL-15
• موشک‌های ضد اهداف زمینی و کشتی: KD-88، YJ-91
• بمب‌های هدایت‌شونده با لیزر یا ماهواره
• پادهای آویونیک یا سوخت‌رسان
• توپ دو لوله‌ی GSh-23 زیر ورودی هوا برای نبردهای نزدیک

در نبردهای هوایی فاصله نزدیک، موشک PL-10 برگ برنده J-10C به شمار می‌رود. این موشک کوتاه‌برد، از سیستم تصویربرداری مادون‌قرمز (IIR) چندعنصری بهره می‌برد که هدف را بر اساس شکل و الگوی گرمایی شناسایی می‌کند.

PL-10 با بُردی در حدود ۲۰ کیلومتر، طراحی آیرودینامیک ویژه و سیستم کنترل پیشرفته، می‌تواند به شتاب 60g برسد. برخی گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که PL-10 با موشک‌های غربی مانند AIM-9X آمریکا یا IRIS-T آلمان قابل‌مقایسه است و در برخی جنبه‌ها حتی عملکرد بهتری دارد (مانند مقاومت در برابر اخلال‌گرهای حرارتی یا مانورپذیری).

قدرت J-10C علاوه بر موشک‌ها، به سیستم‌های پیشرفته جنگ الکترونیک نیز بازمی‌گردد. برای مثال پاد اخلالگر KG600 می‌تواند طیف وسیعی از فرکانس‌های راداری را مختل کند؛ حتی رادارهای پیشرفته‌ای مانند AESA در جنگنده‌هایی نظیر Rafale.

این پاد به لطف فناوری DRFM سیگنال‌های رادار دشمن را ضبط می‌کند، تغییر می‌دهد و دوباره بازمی‌تاباند: فرایندی که می‌تواند دشمن را کاملا فریب دهد، اهداف مجازی ایجاد کند یا سامانه‌های رهگیری را از کار بیندازد.

درون کابین، نمایشگرهای رنگی بزرگ، داده‌های پروازی و رزمی را به‌صورت یکپارچه فراهم می‌کنند و سیستم داخل کلاه (HMD) نیز به خلبان امکان می‌دهد در شرایط پرفشار، تصمیم‌گیری سریع و دقیق‌تری داشته باشد.

طراحی خانواده جنگنده‌های J‑10 با ترکیبی از بال دلتا، سطوح کنترلی کانارد، و سامانه پرواز دیجیتال (Fly-By-Wire)، از همان ابتدا باهدف مانورپذیری بالا توسعه یافت. این پیکربندی خاص به هواپیما اجازه می‌دهد حتی در زوایای حمله بالا (High-Angle of Attack) نیز پایداری خود را حفظ کند و در نبردهای هوایی نزدیک (Dogfight) حرکاتی تند، دقیق و سریع داشته باشد.

بدنه‌ی این هواپیما توانایی تحمل فشارهای سنگین، یعنی تا ۹G مثبت در هنگام صعود و ۳G منفی در زمان شیرجه سریع را دارد و همین ساختار مقاوم، به همراه سیستم پرواز دیجیتال و پاسخ دقیق پروازی، کنترل خلبان را در لحظه‌های حساس نبرد بهبود می‌بخشد.

در مانورهای آزمایشی، نسخه نمایشی J‑10B با موتور کنترل بردار رانش (TVC)، مانور معروف «کبرا» را با موفقیت اجرا کرد؛ حرکتی که تنها از عهده جنگنده‌های ابر مانورپذیر برمی‌آید. برخی تحلیل‌گران این نسخه را از نظر توانایی تغییر زاویه لحظه‌ای با هواپیماهایی چون Su-35 یا F-22 مقایسه می‌کنند.

وقتی صحبت از جنگنده‌های تک‌موتوره و چندمنظوره می‌شود، دو نام همیشه در صدر مقایسه‌ها قرار می‌گیرند: F-16 و J-10C چینی. این دو هواپیما، نماینده دو مسیر متفاوت در طراحی و توسعه جنگنده‌های نسل چهارم هستند. اف ۱۶ سابقه‌ای نزدیک به نیم‌قرن و تولید انبوه ۴۵۰۰ فروندی به‌نوعی استاندارد طلایی این رده محسوب می‌شود و در مقابل، J-10C تلاش چین برای رقابت در سطوح جهانی این عرصه را بازتاب می‌دهد.

کار را با نبرد در فواصل دور شروع می‌کنیم: J-10C از ابتدا برای نبردهای BVR طراحی شد؛ یعنی شناسایی و هدف‌گیری دشمن از فاصله‌ای که چشم نمی‌بیند؛ اما رادار می‌بیند. طراحی بال دلتا و کانارد جلو، سقف پروازی بالاتر و بهره‌گیری از موشک PL-15 با برد بیش از ۲۰۰ کیلومتر، این جنگنده را به رقیبی خطرناک در جنگ‌های فراتر از برد دید تبدیل می‌کند. در مقابل، F-16 باوجود سرعت بالاتر (۲٫۰۵ ماخ)، طراحی قدیمی‌تری دارد و برد موشک AIM-120D آن نیز به رقیب چینی نمی‌رسد.

در جنگ‌های نزدیک، ماجرا پیچیده‌تر می‌شود. اف ۱۶ از ابتدا برای داگ‌فایت طراحی شد و از ساختار مناسبی برای مانور در ارتفاع پایین و سرعت کم بهره می‌برد؛ اما J-10C هم در این زمینه مزایای دیگری دارد. طراحی دلتا-کانارد، پایداری شل و نسبت «رانش به وزن» مناسب، این اژدهای چینی را به جنگنده‌ای بسیار چابک تبدیل می‌کند، به‌خصوص در مدل‌هایی که به موتور TVC مجهز شده‌اند.

همچنین باید مزیت تاریخی رقیب آمریکایی را هم به یاد داشته باشیم: هیچ جنگنده‌ای نمی‌تواند تجربه‌ی جنگی F-16 را انکار کند. در مقابل، J-10C به‌جز تنها درگیری‌های مرزی هند و پاکستان که از عملکرد موفق این جنگنده حکایت دارند، هنوز سابقه‌ی رزمی ثبت‌شده‌ی گسترده‌ای ندارد. بااین‌حال، در رزمایش‌های داخلی چین، J-10C موفق شده در مقابله با جنگنده‌های Su-35 و J-16 عملکرد خوبی از خود نشان دهد.

روی کاغذ می‌توان گفت اگر معیار، فناوری‌های پیشرفته در رادارگریزی، برد موشک و مانور هوایی باشد، J-10C دست بالا را دارد. اما اگر ثبات، تجربه‌ی میدانی، و پشتیبانی گسترده اهمیت داشته باشد، F-16V گزینه‌ای امن‌تر و آزموده‌تر محسوب می‌شود.

J-10C و Rafale هر دو به‌عنوان جنگنده‌های چندمنظوره نسل چهارونیم به رادار AESA، موشک‌های دوربرد و سیستم‌های جنگ الکترونیک پیشرفته مجهزند، با این تفاوت که یکی محصول چین است و دیگری نماد صنعت هوانوردی فرانسه. مقایسه‌ی این دو جنگنده زمانی معنادارتر می‌شود که بدانیم سال ۲۰۲۵ برای اولین‌بار در نبردی واقعی به مصاف هم رفته‌اند.

در نگاه اول، Rafale از دو موتور M88-2 بهره می‌برد که هرکدام ۷۵ کیلونیوتن رانش تولید می‌کنند. این ساختار دوموتوره نه‌تنها ایمنی و دوام پروازی بیشتری دارد، بلکه قابلیت ادامه‌ی پرواز در صورت خرابی یک موتور را فراهم می‌کند. در مقابل، J-10C با یک موتور WS-10B پرواز می‌کند که اگرچه رانش بالایی دارد، اما بدون پشتیبان باقی می‌ماند.

ضمن اینکه موتورهای Rafale از فناوری‌های پیشرفته‌ای مثل تیغه‌های تک‌کریستالی و آلیاژهای مقاوم در برابر گرما استفاده می‌کنند؛ نسخه‌ی M88-4E حتی تا ۴ هزار ساعت بدون نیاز به تعمیر اساسی دوام دارد.

در حوزه‌ی رادار AESA؛ به لحاظ نظری فناوری رادار J-10 با حدود ۱۲۰۰ ماژول در مقابل ۸۳۸ ماژول رادار RBE2-AA رافال در سطح برتری قرار می‌گیرد، اما همان‌طور که در بحث مقایسه با اف ۱۶ اشاره کردیم، در واقعیت هنوز توان موتور رقیب چینی در پشتیبانی از سناریوهای راداری مشخص نیست.

یکی از تفاوت‌های کلیدی رافال را می‌توانیم سیستم SPECTRA بدانیم: یک سپر هوشمند الکترونیکی که می‌تواند تهدیدهای راداری، لیزری و مادون‌قرمز را شناسایی و مختل کند یا فریب دهد. این سیستم علاوه بر نقش دفاعی، محل رادارهای دشمن را از فاصله‌ی بیش از ۲۵۰ کیلومتر تشخیص می‌دهد و اطلاعات را برای سلاح‌های تهاجمی ارسال می‌کند.

ماه می ۲۰۲۵، J-10C و Rafale برای اولین‌بار در درگیری واقعی در آسمان کشمیر با یکدیگر روبه‌رو شدند. پاکستان مدعی شد که چندین فروند جنگنده‌ی هندی از جمله Rafale را ساقط کرده است؛ ادعایی که در وهله اول با سکوت هند و فرانسه مواجه شد.

همکاری نظامی چین و پاکستان از دهه ۶۰ میلادی آغاز شد و در دهه‌های اخیر به یک شراکت استراتژیک عمیق تبدیل شده است؛ تعاملی که حالا فراتر از فروش جنگنده و تسلیحات، به تولید مشترک، انتقال فناوری، آموزش نظامی و رزمایش‌های مشترک نیز بسط می‌یابد.

پروژه مشترک JF-17 Thunder از مهم‌ترین نمادهای شرکت نیروی هوایی پاکستان (PAF) و چین محسوب می‌شود، جنگنده‌ای که از طراحی گرفته تا تولید، با همکاری مستقیم پکن و اسلام‌آباد توسعه یافت.  در حال حاضر چین بیش از ۸۱ درصد از تسلیحات وارداتی پاکستان را تأمین می‌کند.

سال ۲۰۲۲، پاکستان به نخستین مشتری خارجی J-10CE تبدیل شد و مارس ۲۰۲۲ نخستین سری از ۲۵ فروند را از چین دریافت کرد: این هواپیماها در اسکادران ۱۵ معروف به «کبراها» مستقر شدند؛ پاسخی صریح به تجهیز نیروی هوایی هند به جنگنده‌های فرانسوی رافائل.

این همگرایی را علاوه بر آسمان، در دریا نیز مشاهده می‌کنیم: پاکستان چهار ناوچه Type-054A/P از چین خریداری کرده و هشت زیردریایی کلاس Hangor (نوعی از Type-039A) را نیز سفارش داده است که بخشی از آن‌ها در کارخانه‌های پاکستان مونتاژ خواهد شد. همکاری‌ها در بخش تجهیزات زمینی هم جلوه‌ی چشمگیری دارند: از تانک‌های مشترک Type-85-IIAP تا سامانه‌های دفاع هوایی چینی مانند HQ-16.

چین با J-10C هدفی روشن را دنبال می‌کند: تثبیت جایگاه خود در میان صادرکنندگان اصلی جنگنده‌های مدرن. مأموریتی که آسان نیست، اما پر سروصدا آغاز شده است. این جنگنده، که در کنار J-20 پرچم‌دار صنایع هوایی چین محسوب می‌شود، علاوه‌بر ویترین فناوری نظامی پکن، ابزار فشار دیپلماتیک و ژئوپلیتیک نیز به‌شمار می‌آید.

باوجود حضور موفق در رزمایش‌ها و حتی میدان نبرد، تا به امروز این جنگنده تنها یک مشتری رسمی دارد و باقی کشورها هنوز در مرحله ارزیابی یا مذاکره‌اند. بااین‌حال چین در حال گسترش میدان بازی است: از ارائه پیشنهادهای جسورانه در آمریکای لاتین گرفته تا استفاده از نمایشگاه‌های نظامی برای جلب‌توجه بازارهای آسیا، خاورمیانه و آفریقا.

برای مثال بنگلادش جی‌ ۱۰ سی را گزینه‌ی جذابی برای جایگزینی جنگنده‌های F-7MBفرسوده خود می‌داند و طبق گزارش‌ها، طرح اولیه‌ی این کشور خرید ۱۶ فروند در فاز نخست را شامل می‌شود.

همچنین کلمبیا، مصر و مالزی از مقاصد بالقوه‌ی J-10C به‌شمار می‌روند و کشورهای سودان، میانمار، ازبکستان و آذربایجان نیز به‌نوعی تمایل خود را به خرید این جنگنده نشان داده‌اند.

در این میان پیشنهاد چین به برزیل با هیاهوی رسانه‌ای بیشتری مواجه شد: این کشور اواخر دسامبر ۲۰۲۴ طرح تحویل چند فروند جی ۱۰ سی در ازای دسترسی منظم به پایگاه فضایی آلکانترا را مطرح کرده بود، اما برزیل به دلیل تعهدات خود در پروژه‌ی Saab Gripen و نگرانی از واکنش واشنگتن، این برنامه را رد کرد. البته این پیشنهاد بیشتر نمادی از تلاش چین برای نفوذ در حوزه آمریکای جنوبی بود تا یک معامله‌ی فوری.

همچنین در جریان نمایشگاه هوایی LIMA 2025، جایی که چین نسخه‌ی صادراتی J-10CE را به نمایش گذاشته بود، حضور معاون نخست‌وزیر مالزی در غرفه‌ی CATIC خبرساز شد و تمایل غیررسمی این کشور به خرید جنگنده‌ی چینی را منعکس کرد.

عکاس: Hurin92 / Defence Decurity Asia

پس از لغو تحریم تسلیحاتی سازمان ملل در سال ۲۰۲۰، بحث پیرامون نوسازی ناوگان هوایی ایران و مذاکره با کشورهای مختلف برای خرید جنگنده‌های نسل جدید جدی‌تر شد.

براساس گزارش برخی رسانه‌های بین‌المللی، ایران از اواخر سال ۲۰۲۴ مذاکراتی را با چین برای خرید جنگنده‌های J-10C آغاز کرده و منابع نزدیک به این مذاکرات از بررسی خرید حدود ۳۶ فروند از این هواپیما خبر داده‌اند. باوجود انتشار برخی خبرهای پراکنده درباره‌ی تحویل زودهنگام این جنگنده‌ها، تاکنون هیچ مقام رسمی در ایران یا چین این موضوع را تأیید نکرده است.

تحلیلگران معتقدند که در صورت نهایی‌شدن این معامله، ایران می‌تواند به بخشی از توانمندی‌های هوایی نوین منطقه‌ای دست یابد.

البته باید در نظر داشت که فرایند خرید تجهیزات نظامی پیچیده و زمان‌بر است و به عوامل متعددی مانند شرایط سیاسی، سازوکارهای مالی و ملاحظات فنی بستگی خواهد داشت. تا این لحظه خرید جنگنده‌های J-10C در مرحله‌ی مذاکره و ارزیابی باقی‌مانده و نمی‌توان از آن به‌عنوان یک قرارداد قطعی یاد کرد.

جنگنده‌ی J-10C به لطف فاکتورهایی مانند مشخصات فنی چشمگیر و سیستم‌های مدرن روز، قیمت رقابتی، توانمندی‌های رزمی متنوع و درنهایت نبرد موفقیت‌آمیز در برابر همتای فرانسوی، به گزینه‌ی جذابی برای کشورهایی تبدیل شده که به دلایل مالی یا محدودیت‌های سیاسی قادر به خرید جنگنده‌های آمریکایی اروپایی نیستند؛ روندی که نشان می‌دهد این جنگنده در آینده نیز نقش پررنگ‌تری در بازار جهانی تسلیحات ایفا خواهد کرد.