اصطلاحات ارز دیجیتال؛ مفاهیم رایج و کاربردی دنیای کریپتوکارنسی

دنیای ارزهای دیجیتال، با تمام جذابیت‌ها و پیچیدگی‌هایش، همچون سرزمینی تازه‌کشف‌شده است که برای ورود به آن، آشنایی با اصطلاحات ارز دیجیتال امری ضروری به شمار می‌رود. مفاهیمی مانند بلاک‌چین، کیف پول دیجیتال و توکن‌ها، تنها بخشی از دایره‌ی واژگانی هستند که بدون شناخت آن‌ها، درک درست از این فناوری نوین ممکن نخواهد بود.

در مقاله‌ی پیش‌رو قصد داریم شما را با رایج‌ترین مفاهیم کریپتوکارنسی آشنا کنیم؛ مفاهیمی که نه تنها در میان فعالان حوزه رمزارز کاربرد روزمره دارند، بلکه برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد نیز به مثابه‌ی نقشه‌ای برای پیمایش این بازار دیجیتال عمل می‌کنند.

برای ساده‌سازی و دسته‌بندی مناسب‌تر، اصطلاحات ارز دیجیتال را در پنج دسته‌ قرار دادیم. آشنایی با این مفاهیم، شما را در درک بهتر روندها، تحلیل داده‌ها و حتی تصمیم‌گیری‌های مالی یاری خواهد کرد.

مفاهیم کریپتوکارنسی جنبه‌ی عمومی دارند و با دانستن آن‌ها اطلاعات کلی از کریپتوکارنسی‌ها به دست خواهید آورد.

کریپتو (Crypto) مخفف عبارت Cryptocurrency است که به فارسی به آن «ارز دیجیتال» یا «ارز رمزنگاری‌شده» می‌گویند. این اصطلاح به تمام ارزهای دیجیتالی اشاره دارد که از فناوری رمزنگاری (Cryptography) برای ایمنی، تأیید تراکنش‌ها و کنترل ایجاد واحدهای جدید استفاده می‌کنند.

پول فیات به ارزهایی گفته می‌شود که پشتوانه‌ی فیزیکی مانند طلا ندارند و ارزش آن‌ها صرفاً به اعتبار دولت صادرکننده وابسته است. پس از لغو تبدیل‌پذیری دلار به طلا توسط آمریکا در سال ۱۹۷۱، بیشتر ارزهای ملی ازجمله ریال، به‌صورت بدون پشتوانه یا فیات عرضه می‌شوند.

ایردراپ‌ها یکی دیگر از اصطلاحات ارز دیجیتال هستند که در چند سال اخیر سروصدای زیادی هم به‌پا کرده‌اند. ایردراپ ارز دیجیتال به‌نوعی یک حرکت تبلیغاتی از سوی پروژه‌ی رمزارز است. در این پروژه‌ها مقدار قابل‌ توجهی از توکن‌ها به‌صورت رایگان به کیف پول شرکت‌کنندگان واریز می‌شود که معمولاً در ازای انجام وظایف ساده‌ای مانند دنبال‌کردن صفحات پروژه در شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد.

اگر قصد آشنایی بیشتر با مقوله‌ی ایردراپ را دارید، مقاله‌ی ایردراپ در مقایسه با عرضه‌ی اولیه توکن را مطالعه کنید.

عرضه اولیه کوین (Initial Coin Offering) یک روش جذب سرمایه برای پروژه‌های مبتنی بر بلاکچین و ارزهای دیجیتال است که در آن تیم توسعه‌دهنده، توکن یا کوین جدید خود را قبل از عرضه‌ی عمومی، به سرمایه‌گذاران می‌فروشد. این فرایند تقریباً عرضه اولیه سهام (IPO) در بازارهای سنتی شباهت دارد.

RDNE Stock project

فاست‌ کریپتو یکی دیگر از مفاهیم کریپتوکارنسی است. فاست‌ها، وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی هستند که در ازای انجام وظایف ساده‌ای مانند تماشای ویدئو، مقادیر اندکی رمزارز به کاربران پاداش می‌دهند.

واژه‌ی Faucet به‌معنای شیر آب است و به‌طور تمثیلی به پاداش‌های کم و قطره‌ای اشاره دارد که به کیف پول کاربران واریز می‌شود.

عبارت DYOR مخفف «Do Your Own Research» به‌معنای «تحقیق خودتان را انجام دهید» است و برای هشدار درباره‌ی ریسک‌های بازارهای مالی و سلب مسئولیت به‌کار می‌رود.

در بازار رمزارزها، «نهنگ» به فرد یا نهادی گفته می‌شود که حجم زیادی از یک ارز دیجیتال خاص را در اختیار دارد. فعالیت خرید یا فروش این افراد می‌تواند تأثیر قابل‌ توجهی بر قیمت آن ارز داشته باشد.

طرح‌های پانزی نوعی کلاهبرداری مالی هستند که در آن سود پرداختی به سرمایه‌گذاران قدیمی، از سرمایه‌‌ی اعضای جدید تأمین می‌شود. نام این روش از چارلز پانزی، کلاهبردار مشهور ایتالیایی-آمریکایی گرفته شده است که در اوایل قرن بیستم با چنین روشی به شهرت رسید.

پامپ و دامپ از اصطلاحات رایج در بازار رمزارزها هستند؛ پامپ به‌معنای افزایش قیمت و دامپ به‌معنای کاهش قیمت یک ارز دیجیتال است.

زمانی که گفته می‌شود فردی یک ارز را پامپ یا دامپ کرده، یعنی اقدامات یا اظهارات او باعث نوسان قابل‌ توجه در قیمت آن ارز شده است.

بخش دیگر از اصطلاحات ارز دیجیتال مربوط به اصطلاحات پیرامون توکن‌ها و کوین‌ها می‌شود و به طبقه‌بندی آن‌ها مربوط است که شناخت صحیح آن‌ها اهمیت زیادی در فعالیت در این بازار دارد.

در دنیای رمزارزها، کوین به ارز دیجیتالی گفته می‌شود که روی بلاکچین اختصاصی خود فعالیت می‌کند، مانند بیت‌کوین یا اتر. در مقابل، توکن رمزارزی است که بلاکچین مستقل ندارد و با استفاده از قراردادهای هوشمند روی یک شبکه‌ی دیگر ایجاد می‌شود؛ مانند تتر که روی شبکه‌هایی مثل اتریوم (ERC-20)، ترون (TRC-20) یا بایننس اسمارت چین (BEP-20) عرضه شده است.

پیشنهاد می‌کنیم تا مقاله‌ی آشنایی با دسته‌بندی‌های مختلف رمزارزها را مطالعه کنید.

عکاس: Jonathan Borba

به هر رمزارزی به‌جز بیت کوین که پس از بیت کوین توسعه داده شده است، آلت کوین گفته می‌شود. طبق آمار تاکنون حدود ۲۱ هزار آلت کوین تولید شده‌اند.

از معروف‌ترین استیبل کوین‌ها می‌توان به تتر (USDT) متعلق به بیتفینکس، BUSD از بایننس و USDC که همکاری کوین‌بیس و بیت‌مین است، اشاره کرد که هر سه معادل یک دلار آمریکا هستند.

یکی دیگر از اعضای دیکشنری ارز دیجیتال، توکن‌های NFT هستند. توکن‌های NFT یا «توکن‌های غیرمثلی» دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فردی هستند که روی بلاکچین ذخیره می‌شوند.

در دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین، وایت پیپر سندی کلیدی است که هنگام معرفی یک پروژه یا رمزارز جدید منتشر می‌شود. این سند به‌طور جامع اهداف پروژه، فناوری‌های به‌کاررفته، مزایا، چالش‌ها و برنامه‌های آینده را شرح می‌دهد.

ساتوشی ناکاموتو نام مستعار خالق یا خالقان بیت‌کوین است که هویت واقعی آن مشخص نیست. از جمله افرادی که احتمال می‌رود پشت این نام باشند، می‌توان به هال فینی، آدام بک، نیک زابو، پال لرو و دورین ناکاموتو اشاره کرد. 

شبنم توایی

ساتوشی ناکاموتو، شخصیت افسانه‌ای ارز‌های دیجیتال، چه کسی است؟

مطالعه '19

همچنین، اصطلاح ساتوشی به کوچک‌ترین واحد بیت‌کوین نیز اشاره دارد؛ هر بیت‌کوین به ۱۰۰ میلیون واحد تقسیم می‌شود و کوچک‌ترین واحد آن ساتوشی (Sat) نام دارد.

ارزش بازار یکی دیگر از پرتکرارترین اصطلاحات ارز دیجیتال است. منظور از ارزش بازار یک توکن یا کوین حاصل‌ضرب مجموع تعداد کوین‌ها یا توکن‌ها یک ارز دیجیتال در ارزش هر واحد آن است. در لحظه‌ی نگارش این مطلب، ارزش بازار این ارز دیجیتال چیزی در حدود ۲٫۱۶ تریلیون دلار است.

CoinMarketCap

دامیننس بیت‌کوین (Bitcoin Dominance) شاخصی است که نشان می‌دهد ارزش بازار بیت‌کوین چه نسبتی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهد. این شاخص با تقسیم ارزش بازار بیت‌کوین بر ارزش کل بازار کریپتوکارنسی‌ها محاسبه می‌شود و معمولاً به‌صورت درصد بیان می‌گردد.

مهم‌ترین معیارهای دامیننس در بازار رمزارز عبارت‌اند از دامیننس بیت کوین، دامیننس اتریوم و دامیننس آلت‌کوین‌ها (TOTAL2)، دامیننس آلت‌کوین‌های غیر مشهور (OTHERS).

در بازارهای مالی، گاو نر (Bull) نماد افزایش قیمت و بازار صعودی و خرس (Bear) نماد کاهش قیمت و بازار نزولی است.

بول‌ران یکی دیگر از مفاهیم کریپتوکارنسی به‌شمار می‌رود. این مفهوم خوشحال‌کننده به مفهوم رشد سریع و مثبت بازار است.

آلت سیزن نیز از آن دسته‌ی خوشحال‌کننده‌ی اصطلاحات ارز دیجیتال است. این عبارت در حقیقت برهه‌ای از بازار ارزهای دیجیتال است که آلت‌کوین‌ها با رشد‌های خیره‌‌کننده‌ای نگاه‌ها را معطوف به خود می‌کنند.

کوین یا توکن بی‌ارزش. رمزارزی که مبنا و کاربردی ندارد و صرفاً برای سودرساندن به خالقانش خلق شده است. توافق جامعی برای شناسایی شت کوین‌ها وجود ندارد.

عکاس: Rūdolfs Klintsons

میم کوین‌ها نوعی ارز دیجیتال هستند که معمولاً بر اساس شوخی‌ها، جوک‌های اینترنتی یا موضوعات محبوب در فضای مجازی ایجاد می‌شوند. بسیاری دوج کوین را به‌عنوان نخستین میم کوین می‌شناسند.

هولد در لغت به معنی نگه داشتن است. در بازارها به نگهداری بلندمدت یک دارایی هولد و به شخصی که این کار را انجام می‌دهد، هولدر گفته می‌شود.

هودل نیز همین معنی را می‌دهد و در یک اشتباه نگارشی در یکی از فروم‌های قدیمی بیت‌کوین ریشه دارد که در آن به‌اشتباه عبارت I AM HODLING نوشته شد. این غلط املایی به یکی از اصطلاحات رایج تبدیل شده است.

یکی دیگر از بخش‌های مفاهیم کریپتوکارنسی ها مربوط به اصطلاحان ترید و معامله‌گری در این حوزه است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

پورتوفوی به مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، املاک و مستغلات یا سایر سرمایه‌گذاری‌ها گفته می‌شود که یک فرد یا یک نهاد مالی مانند شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری در اختیار دارد.

ترید به مفهوم معامله است. تریدر به شخصی گفته می‌شود که با انجام معاملات در بازارهایی نظیر ارزهای دیجیتال، فارکس و سهام، تلاش می‌کند تا کسب سود کند.

Kaboompics

تحلیل تکنیکال یکی از مهم‌ترین اصطلاحات ترید در ارز دیجیتال به شمار می‌رود. تحلیل تکنیکال روشی برای پیش‌بینی قیمت‌های آینده در بازارهای مالی مانند سهام، ارز، کالاها و ارزهای دیجیتال بر اساس مطالعه‌ی داده‌های گذشته بازار، به‌ویژه قیمت و حجم معاملات است.

به تحلیل برمبنای عوامل خارجی تأثیرگذار بر بازار (مانند قانون‌گذاری کشورها، وضعیت کلی اقتصاد، گزارش مالی شرکت‌ها و...) تحلیل فاندامنتال یا بنیادی می‌گویند.

کندل در لغت به‌معنای شمع است. در نمودارها و چارت‌های قیمتی از تکنیکی به‌نام نمودار شمع ژاپنی استفاده می‌شود. می‌توانید جزئیات یک کندل را در تصویر بالا مشاهده کنید.

خریدوفروش از نوع اسپات به نوعی قرارداد می‌گویند که تراکنش و نهایی‌شدن معامله در همان لحظه باشد. در مقابل این نوع خریدوفروش، معاملات آتی یا فیوچرز (Futures) قرار دارد.

بازار معاملات آتی. در این نوع معاملات که در تمامی بازارهای مالی وجود دارد، فروشنده تضمین می‌دهد در آینده کالایی را دراختیار خریدار قرار دهد که اکنون قیمت آن را دریافت کرده است.

ثبت سفارش خرید یا فروش با قیمتی مشخص. برای مثال، ثبت سفارش خرید با قیمتی کمتر از قیمت فعلی بازار یا ثبت سفارش فروش با قیمتی بیشتر از قیمت لحظه‌ای.

ثبت سفارش فروش درصورتی‌که قیمت از مقدار تعیین‌شده کمتر شود. یعنی معامله در مقدار ضرر مشخصی بسته شود.

تارگت یا هدف قیمتی حد قیمتی است که با رسیدن قیمت به آن معامله‌ی تریدر با سود تعیین‌شده بسته می‌شود.

وقتی خریدار انتظار دارد قیمت نوعی دارایی افزایش پیدا کند و با این فرض آن دارایی را به‌قصد فروش با سود در آینده بخرید، به‌اصطلاح می‌گویند فرد روی آن دارایی پوزیشن لانگ دارد.

فروش استقراضی. بعضی صرافی‌ها این امکان را دراختیار کاربر قرار می‌دهند تا ارزی را بفروشد که دراختیار ندارد. برای مثال، فرض کنید انتظار دارید قیمت بیت کوین سقوط کند و درنتیجه تصمیم می‌گیرید «بیت کوین را شورت کنید». صرافی به شما یک بیت کوین قرض می‌دهد و شما در همان لحظه آن را با قیمت ۵۰ هزار دلار می‌فروشید.

اگر سرمایه‌گذار با قرض‌گرفتن اعتبار از صرافی، بیشتر از میزان سرمایه واقعی‌اش خرید کند، به آن معامله Margin Trading یا معامله با مارجین گفته می‌شود.

عکاس: Nataliya Vaitkevich

لیکوییدیتی به‌معنی نقدینگی و اصطلاح لیکویید شدن یا کردن در بازارهای مالی به‌معنی نقد شدن یا کردن است. در دنیای کریپتوکارنسی، معمولاً وقتی از این اصطلاح استفاده می‌شود که به‌دلیل کاهش ارزش یک رمزارز، صرافی موجودی پوزیشن اهرم‌دار کاربر را به‌فروش می‌گذارد تا وامش را پس بگیرد.

مخفف عبارت All Time High به‌معنی سقف تاریخی و بیشترین قیمتی است که رمزارز در تاریخ پیدایش خود توانسته ثبت کند. در زمان انتشار این مقاله، ATH بیت کوین حدود ۱۱۰ هزار دلار است.

ماه. اصطلاحی در جامعه‌ی کریپتوکارنسی برای اشاره به اینکه رمزارزی رشد بسیار زیادی تجربه کرده است یا انتظار می‌رود تجربه کند.

با خاک یکسان شدن. نگارش عمداً اشتباه کلمه‌ی Wrecked به‌معنای نابود شدن است و به هنگامی که سرمایه‌گذار در بازار مالی اکثر سرمایه‌ی خود را از دست می‌دهد و به مرز ورشکستگی می‌رسد، گفته می‌شود.

فومو مخفف عبارت «Fear of missing out» به‌معنی ترس از جاماندن یا از دست دادن است. اینکه شخصی با دیدن افزایش چندین‌برابری ارزش یک دارایی بترسد که شاید از قافله جا بماند و در نتیجه در قله‌ی قیمتی وارد آن بازار یا دارایی شود.

مخفف عبارت «Fear, uncertainty, and doubt» به‌معنای «ترس و بی‌اعتمادی و شک» است و به اخبار دروغ و جوسازی منفی در هر بازاری برای تأثیرگذاشتن روی قیمت گفته می‌شود.

پنیک سل یکی دیگر از اصطلاحات ترید ارز دیجیتال محسوب می‌شود. پنیک سل به معنی فروش ناشی از ترس است که در شرایط بحرانی سرمایه‌گذاران از ترس ضرر بیش‌ازحد دارایی‌های خود را به فروش می‌گذارند.

یکی دیگر از مجموعه لغات کاربردی کریپتو مربوط به مبحث اصطلاحات بلاکچین به‌عنوان سنگ‌بنای ارزهای دیجیتال می‌شود. در ادامه به مرور این مفاهیم می‌پردازیم.

عکاس: Kaboompics

بلاکچین یک دفتر دیجیتال غیرمتمرکز و امن است که اطلاعات را در بلوک‌های زنجیره‌ای ذخیره می‌کند. هر بلوک به بلوک قبلی متصل است و داده‌ها در شبکه‌ای از کامپیوترها نگهداری می‌شوند، نه روی یک سرور مرکزی. این سیستم دستکاری اطلاعات را تقریباً غیرممکن می‌کند.

ماین و ماینر به معنی استخراج‌کردن و استخراج‌کننده است. ماینر به‌عنوان یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال به کسی یا دستگاهی گفته می‌شود که با دراختیارگذاشتن قدرت پردازشی، علاوه‌بر تأمین امنیت شبکه‌ی رمزارز و تأیید تراکنش‌ها، مقداری کوین به‌عنوان پاداش دریافت یا به‌اصطلاح استخراج می‌کند.

Obiex Blog

قراردادهای هوشمند برنامه‌های کامپیوتری هستند که روی بلاکچین اجرا می‌شوند و به‌صورت خودکار شرایط یک قرارداد را اجرا می‌کنند.

Investopedia

هاوینگ بیت‌کوین (Halving) رویدادی برنامه‌ریزی‌شده در شبکه بیت‌کوین است که تقریباً هر چهار سال یک‌بار (یا پس از استخراج هر ۲۱۰,۰۰۰ بلوک) اتفاق می‌افتد. در این رویداد، پاداش استخراج (ماینینگ) هر بلوک جدید بیت‌کوین به‌صورت خودکار نصف می‌شود.

هاوینگ بخش کلیدی از طراحی تورمی بیت‌کوین است که آن را به یک دارایی کمیاب شبیه به طلا تبدیل می‌کند. اگر قصد مطالعه‌ی بیشتر در مورد هاوینگ دارید، می‌توانید مقاله‌ی هاوینگ چیست؟ را مطالعه کنید.

دیفای (DeFi) مخفف عبارت امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است و به مجموعه‌ای از برنامه‌ها و خدمات مالی اشاره دارد که روی بلاک‌چین (معمولاً اتریوم) ساخته شده‌اند و بدون نیاز به واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی یا کارگزاری‌ها عمل می‌کنند.

هنگام کارکردن با کیف پول و یا صرافی‌های ارزهای دیجیتال با انبوهی از اصطلاحات ارز دیجیتال مواجه خواهید شد. در ادامه سعی می‌کنیم تا بیشتر این اصطلاحات را توضیح دهیم.

تراکنش یا ترنزکشن به انتقال ارزدیجیتال مدنظر از یک آدرس یا کیف پول به آدرس یا کیف پول دیگر گفته می‌شود.

هزینه‌ تراکنش یا ترنزکشن فی به هزینه‌ یا کارمزدی که بابت انجام تراکنش از شخص کم می‌شود، اشاره دارد.

به هزینه‌ی تراکنش در شبکه‌ی ارتریوم گس‌ فی گفته می‌شود. اگر قصد اطلاع دقیق از هزینه‌ی گس فی در شبکه‌ی اتریوم را دارید، می‌توانید مطلب توکن و گس در اتریوم؛ محاسبه‌ی کارمزد اتریوم در تراکنش را مطالعه کنید.

صرافی‌هایی که در آن‌ها تراکنش همتابه‌همتا (peer to peer یا p2p) انجام می‌شود؛ یعنی رمزارزها مستقیم و بدون واسطه بین کاربران معامله می‌شوند.

به‌صورت بسیار ساده و ابتدایی، در دنیای رمزارزها کلید عمومی معادل نام کاربری یا یوزرنیم و کلید خصوصی معادل پسورد است.

• نباید آن را وارد هیچ دستگاه آنلاین یا نرم‌افزاری کنید.
• به‌هیچ‌وجه دراختیار هیچ‌کس قرار ندهید.
• تنها روی کاغذ یادداشت کنید و از آن چندین نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید.

والت به معنی کیف پول است. در دنیای رمزارز، به کیف‌پول نرم‌افزاری یا کیف پول سخت افزاری اشاره می‌کند که با آن ارز دیجیتال می‌توان دریافت یا ارسال کرد. از معروف‌ترین والت‌ها می‌توان از الکترام، سامورایی والت، بلو والت، تراست والت، اگزودوس، کوینومی و متامسک نام برد.

نوعی کیف‌‌پول است که در آن‌ها کلید خصوصی (Private Key) هیچ‌گاه در دستگاه آنلاین قرار نمی‌گیرد. به این نوع کیف‌ها «والت سرد» (Cold Wallet) نیز گفته می‌شود. از معروف‌ترین کیف پول‌های سخت‌افزاری می‌توان به لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) اشاره کرد.

بایننس را می‌توان یکی از بهترین صرافی ارز دیجیتال دنیا نامید که همه‌روزه میزبان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بسیاری است.

به خرید ارزان در یک بازار و فروش گران‌تر در بازاری دیگر، آربیتراژ گفته می‌شود. به‌دلیل ماهیت بازار رمزارز، این فرایند معمولاً توسط بات‌ها انجام می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله‌ی چرا قیمت بیت‌کوین در صرافی‌های مختلف رمزارز یکسان است؟ را مطالعه کنید.

مخفف عبارت Know Your Costumer به‌معنای «شناختن مشتری» یا همان احراز هویت است. صرافی‌های رمزارز به‌دلیل قوانین محلی (مانند قوانین مالیاتی و ضدپولشویی) در بعضی کشورها تنها به مشتریانی رمزارز می‌فروشند که هویت آن‌ها احراز شده باشد.

مخفف عبارت Two-Factor Authentication یا احراز هویت دومرحله‌ای است. بسیاری از صرافی‌ها برای حفظ امنیت دارایی کاربران خود از ابزارهایی مانند گوگل آتنتیکیتور، ارسال ایمیل یا SMS برای تأیید دو یا چند مرحله‌ای استفاده می‌کنند.

کدام‌یک از اصطلاحات گفته‌شده در این ویدئو برایتان تازگی داشت؟ اگر اصلاح متداولی از قلم افتاده است یا توضیح بهتری برای برخی اصطلاحات سراغ دارید، خوشحال می‌شویم در بخش نظرات آن را با ما به‌اشتراک بگذارید.