فعالان حوزه اقتصاد: با وجود سرکوب ادامه دهید و منتظر آینده درخشانی باشید

در برنامه «گذشته و آینده پول با نگاهی به چشم‌انداز رمزارزها» که امروز دوشنبه، بیست‌وششم آبان‌ماه در آکادمی سامان برگزار شد ،علی میرزاخانی، مدیر واحد مطالعات اقتصادی این آکادمی ابتدا درباره نحوه شکل‌گیری پول و روند تغییر مبادله پایاپای به سمت شکل‌گیری بازار توضیح داد. او گفت:

«پول نسبت‌های مبادله و قیمت نسبی را نمایندگی می‌کند و از نمک و صدف و پوست حیوانات که ماندگاری بالایی داشتند به سکه‌های فلزی تغییر پیدا کرده است. این روند هزار سال ادامه داشته و به دلیل سختی تجارت در قرن هفتم در چین و قرن پانردهم در اروپا به رسید کاغذی تغییر کرد. این متفاوت از پول کاغذی است که به نوعی از سوی نخستین بانک‌ها با پشتوانه طلا و نقره به وجودآمدند.»

میرزاخانی ادامه داد: «ابتدا بخش خصوصی هم در کنار دولت پول چاپ می‌کرد. اینجا سه دیدگاه مقابل هم شکل گرفت. یک دیدگاه این بود که انتشار پول کاغذی توسط بانک‌های خصوصی منجر به تورم می‌شود. در مقابل مکتب بانکداری شکل گرفت که مغتقد بود ارتباطی بین حجم پول و تورم وجود ندارد. این دیدگاه هنوز هم در ایران وجود دارد. مکتب دیگر هم حواستار این بود که امتیازهای بانک‌های دولتی لندن قطع شود و رقابتی شکل بگیرد.»

به گفته او «این‌ها به نوعی با ظهور رمزارزها در حال زنده شدن است. چرا که ما بعدا به سمت انحصار دولت در انحصار انتشار پول حرکت کردیم. ریشه‌های اصلی رونق و رکود را به همین می دانستند که با انبساط انتشار حجم پول نرخ بهره را کاهش دهد و حرکت به سمت رکود را شکل می‌دهد.»

میرزاخانی بحث خود را این‌طور ادامه داد: «با ظهور رمزارزها دوباره در جهان بحثی متولد شد که این همان چیزی است که تمرکززدایی از بانک مرکزی نامیده می‌شد و ما را از انحصار عبور می‌دهد.»

بعد از مقدمه میرزاخانی، موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان موضوع شکل‌گیری پول در ادبیات اقتصادی را ادامه داد و گفت: «دولت با سواستفاده از قدرت انتشار پول به تورم دامن می‌زند و این تورم قدرت خرید مصرف‌کننده را کاهش می‌دهد. البته مشکل تورم فقط کاهش سطح مصرف نیست. یکی از مهم‌ترین عوامل تورم، به‌هم‌ریختن قیمت‌های نسبی است.» او در توضیح این دیدگاه اضافه کرد:

با تورم نه‌تنها یک انتقال قدرت اقتصادی از مردم به دولت صورت می‌گیرد و قیمت‌های نسبی را به هم می‌زند و تخصیص منابع را دچار مشکل می‌کند. چراکه تصمیم‌های تولیدکننده‌ را به اشتباه می‌اندازد. برای مثال، مدت‌هاست که قیمت‌ بنزین در کشور ما ثابت مانده، این در حالی است که قیمت بنزین سال به سال کاهش پیدا کرده. هر سال که تورم داشتیم اما نرخ بنزین را ثابت نگه داشتیم یعنی نرخ بنزین کاهش یافته است. در نتیجه اطلاعات غلطی به مصرف کننده داده‌ایم.

- موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان

او در ادامه توضیح داد که در اواخر قرن بیستم موضوع «خصوصی‌سازی پول» مطرح شد، موضوعی که به زغم این اقتصاددان ما نیز اکنون به آن نیاز داریم: «جنبش پول آزاد مانند جنبش تجارت آزاد».

غنی‌نژاد در ادامه اشاره کرد: «استدلال هایک این بود که پول هم اگرچه کالای ویژه است اما حتی تولید آن هم باید رقابتی باشد. وقتی دولت انحصار تولید را در دست گرفته این فجایع در دنیا شدت بیشتری می‌گیرد، به کسری بودجه می‌رسد و به تورم دامن می‌زند. راه حل این است که به گفته هایک، پول خصوصی درست کنیم.» با همین مقدمه است که این اقتصاددان از اهمیت رمزارزها می‌گوید:

امروز رمزارزها همان راه‌حل‌هایی هستند که هایک می‌گفت. ۱۰ درصد از جمعیت دنیا با رمزارزها کار می‌کنند و دولت‌ها تقریبا هیچ کدام آن را به رسمیت نمی‌شناسند. تا وقتی که آن عقیده عمومی فشار سیاسی وارد نکند آن‌ها عقب‌نشینی نخواهند کرد. با بلاکچین و نظام استارتاپ‌هایی که در این زمینه فعالیت‌می‌کنند، مردم اعتماد بیشتری می‌کنند این پول از انحصار دولت خارج می‌شود و جنبه عمومی پیدا می‌کند.

- موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان

او با تشویق پلتفرم‌های رمزارزی به ادامه دادن فعالیت‌های عود علی‌رغم سرکوب‌ها گفت: «امروز آن جنبش پول آزاد یک پشتوانه قوی تکنولوژیک پیدا کرده و دولت‌ها جلوی آن را نمی‌توانند بگیرند. روزی اگر برسد که همه افکار عمومی به این نتیجه برسد که با این پول می شود محاسبات اقتصادی را انجام داد و معامله کرد، آن قدرت سیاسی عقب خواهد نشست. بنابراین افرادی که در ایران رمزارزی می‌خواهند ایجاد کنند، بدانند که در جهت توسعه اقتصادی عمل می‌کنند و انتظار آینده درخشانی را داشته باشند. با این که قدرت سیاسی حاضر به عقب‌نشینی نیست و امروز سرکوبشان می‌کنند ادامه بدهند.»