۱۱ اپلیکیشن رایگان و متن‌باز برای ویندوز که باید امتحان کنید

ویندوز همیشه مجموعه‌ای از جایگزین‌های رایگان برای اپلیکیشن‌های پولی دارد؛ بااین‌حال، برخی ابزارهای متن‌باز آنقدر حرفه‌ای و کاربردی هستند که باورش سخت است هیچ هزینه‌ای برایشان پرداخت نمی‌کنید.

MakeUseOf

LibreOffice یکی از محبوب‌ترین جایگزین‌های مجموعه‌ی مایکروسافت ۳۶۵ محسوب می‌شود و نسخه‌ی جدید آن این انتخاب را بیش از پیش منطقی می‌کند. مجموعه‌ی LibreOffice اکنون می‌تواند فایل‌های ورد با فرمت‌بندی پیچیده را بدون مشکل باز کند، ارائه‌های پاورپوینت را با حفظ کامل طرح‌بندی نمایش دهد و در مجموع بسیار روان‌تر از قبل اجرا شود.

البته ابزار Calc در LibreOffice همچنان نمی‌تواند برای کاربران حرفه‌ای با اکسل رقابت کند و هنوز نیاز دارید برای اعمال استایل‌ها فرایند پیچیده‌تری را طی کنید. درهرحال این مجموعه برای نوشتن اسناد، ساخت ارائه‌ها و کارهای پایه‌ای با صفحات گسترده عملکرد بسیار خوبی دارد.

MakeUseOf

Flow Launcher لانچر سریع و رایگان ویندوز است که به شما اجازه می‌دهد فقط با یک میانبر کیبورد اپلیکیشن‌ها را اجرا کنید. کافی است کلیدهای Alt + Space را فشار دهید، نام اپ یا فایل را تایپ کنید و کلید اینتر بزنید تا باز شود. این ابزار حتی امکان جست‌وجو در وب، انجام محاسبات سریع، باز کردن تنظیمات سیستم و اجرای دستورات مختلف مانند خاموش یا ری‌استارت کردن کامپیوتر را نیز فراهم می‌کند.

Flow Launcher چند افزونه‌ی پیش‌فرض مثل جست‌وجوی بوکمارک‌های مرورگر، ماشین‌حساب و مدیریت فایل از طریق مرورگر فایل یا Everything دارد. البته می‌توانید از فروشگاه افزونه‌ها امکانات بیشتری مانند جست‌وجوی تب‌های مرورگر، دسترسی به ورک‌اسپیس‌های اج، حذف اپلیکیشن‌های دسکتاپ و مایکروسافت و موارد دیگر را اضافه کنید. حتی امکان اولویت‌بندی افزونه‌ها در نتایج جست‌وجو و شخصی‌سازی ظاهر لانچر با تم‌های مختلف هم وجود دارد.

MakeUseOf

Ditto تقریباً تمام کمبودهای کلیپ‌بورد پیش‌فرض ویندوز (Win + V) را برطرف می‌کند. این ابزار نه‌تنها تعداد نامحدودی از موارد کپی‌شده را ذخیره می‌کند، بلکه آن‌ها را پس از ری‌استارت سیستم‌عامل نیز نگه می‌دارد. برای فعال‌سازی کلیپ‌بورد کافی است میانبر Ctrl + ` (بکتیک) را فشار دهید و سپس با ترکیب Ctrl + شماره، ۱۰ آیتم آخر خود را به‌طور مستقیم جای‌گذاری کنید.

نرم‌افزار Ditto نوار جست‌وجوی کوچکی دارد که به شما اجازه می‌دهد در کل تاریخچه‌ی کپی‌ها به‌سرعت جست‌وجو کنید. همچنین می‌توانید پیش از جای‌گذاری، متن‌ها را ویرایش کنید، گروه‌هایی برای سازماندهی کلیپ‌ها بسازید و حتی کلیپ‌بورد خود را میان چند دستگاه همگام‌سازی کنید. این ابزار از متن‌های فرمت‌‌بندی‌شده، تصاویر و فایل‌ها پشتیبانی می‌کند و اگر زیاد با کپی و پیست سروکار دارید، به ابزار نجات‌بخشی برای شما تبدیل خواهد شد.

MakeUseOf

اپلیکیشن AutoHotkey زبان اسکریپت‌نویسی برای خودکارسازی کارهای تکراری در ویندوز است. هرچند نیاز به یادگیری مقدمات کدنویسی دارد، اما حتی اسکریپت‌های ساده‌ی AHK می‌توانند ساعت‌ها در وقت شما صرفه‌جویی کنند. با این ابزار می‌توانید کلیدهای میانبر را تغییر دهید، برای متون پرکاربرد میانبر بسازید یا گردش‌کارهای پیچیده را به‌طور کامل خودکار کنید.

نرم‌افزار AutoHotkey کاربردهای متنوعی دارد؛ از ساخت سریع لینک‌های گوگل میت با یک کلید میانبر گرفته تا اصلاح خودکار اشتباهات تایپی رایج یا انتقال پنجره‌ها به موقعیت دلخواه روی مانیتور اولتراواید. حتی می‌توانید رابط‌های گرافیکی ساده برای نرم‌افزارهای کاری بسازید، تب‌های خاص مرورگر را باز یا متون انتخاب‌شده را در اپلیکیشن‌های مختلف جست‌وجو کنید. شاید یادگیری اولیه‌ کمی زمان‌بر باشد، اما صرفه‌جویی در زمانِ کارهای روزمره ارزش آن را دارد.

MakeUseOf

KeePass ابزار مدیریت رمز عبور رایگان و متن‌باز است که به شما اجازه می‌دهد دیتابیس گذرواژه‌های رمزنگاری‌شده‌ی خود را هر جایی که بخواهید ذخیره کنید؛ روی هارد، فضای ابری یا حتی فلش USB. برخلاف سرویس‌های پولی، شما مالک کامل دیتابیس خود هستید و اگر پرداخت را متوقف کنید، هیچ دسترسی‌ای را از دست نخواهید داد.

همان‌طور که MUO اشاره می‌کند، ظاهر رابط کاربری KeePass کمی قدیمی به‌نظر می‌رسد؛ اما تمام نیازهای اساسی شما را پوشش می‌دهد. با کمک افزونه‌ها می‌تواند به مرورگر متصل شود و قابلیت Auto-Type نیز امکان پر کردن فرم‌های ورود را حتی خارج از مرورگر فراهم می‌کند. همچنین می‌توانید فایل‌هایی تا حجم ۴ گیگابایت را به ورودی‌های خود ضمیمه کنید تا اسناد مرتبط با رمزهایتان نیز امن باقی بمانند. فرمت دیتابیس KDBX نیز در تمام پلتفرم‌های اصلی پشتیبانی می‌شود و شما را به هیچ اکوسیستمی محدود نمی‌کند.

MakeUseOf

ShareX به‌عنوان ابزار اصلی بسیاری از کاربران برای اسکرین‌شات کاربرد دارد و هرگز نیاز به جایگزین دیگری احساس نکرده‌ام. این برنامه به شما اجازه می‌دهد برای اسکرین‌شات، ضبط ویدیو یا ساخت GIF کلیدهای میانبر مختلف تنظیم و سپس با گردش‌کارها (Workflows) مشخص کنید بعد از ثبت تصویر چه اتفاقی بیفتد؛ ذخیره در سیستم، باز شدن در ویرایشگر برای افزودن یادداشت، آپلود در سرویس میزبان دلخواه یا کپی خودکار لینک در کلیپ‌بورد.

ویژگی شاخص ShareX ویرایشگر تصویر آن است که شامل ابزارهای حاشیه‌نویسی، محو و پیکسل‌کردن بخش‌های حساس و پاک‌کن هوشمندی برای پوشاندن محتوا با رنگ پس‌زمینه می‌شود. این نرم‌افزار حتی می‌تواند متن را از تصاویر استخراج (OCR)، صفحات وب اسکرول‌شونده را ثبت کند و به‌طور خودکار در سرویس‌های مختلف بارگذاری کند.

MakeUseOf

ویندوز ۱۱ امکان تغییر بین تم تاریک و روشن را دارد، اما این تغییر باید به‌صورت دستی انجام شود. Auto Dark Mode این مشکل را حل کرده است و به‌طور خودکار تم‌ها را براساس زمان‌بندی شما تغییر می‌دهد. می‌توانید زمان‌های دلخواه تعیین و تغییر تم را بر اساس طلوع و غروب خورشید در موقعیت مکانی خود تنظیم کنید یا آن را با قابلیت Night Light ویندوز همگام‌سازی کنید.

ابزار Auto Dark Mode حتی اجازه می‌دهد تغییر تم هنگام بازی متوقف شود، هم‌زمان با تغییر تم پس‌زمینه‌ی دسکتاپ نیز تغییر کند و در صورت نیاز اپلیکیشن‌های آفیس نیز هماهنگ شوند. برای کنترل بیشتر می‌توانید فایل پیکربندی را ویرایش و به گزینه‌های پیشرفته دسترسی پیدا کنید. Auto Dark Mode ابزاری ساده اما ضروری است که شاید بهتر بود مایکروسافت آن را به‌صورت پیش‌فرض در ویندوز قرار می‌داد.

MakeUseOf

Rufus یکی از ابزارهای شناخته‌شده برای ساخت فلش بوتیبل است، اما هر بار برای بارگذاری یک فایل ISO جدید نیاز به فرمت کامل فلش دارد. Ventoy این مشکل را برطرف می‌کند و به شما اجازه می‌دهد چندین فایل ISO را روی یک فلش ذخیره کنید؛ چه نصب‌کننده‌های ویندوز، چه توزیع‌های لینوکس یا ابزارهای عیب‌یابی. این برنامه هنگام بوت منویی نمایش می‌دهد تا فایل ISO موردنظر را اجرا کنید.

مزیت بزرگ دیگر Ventoy این است که حتی پس از نصب روی فلش، می‌توانید از همان حافظه برای ذخیره‌سازی فایل‌های عادی نیز استفاده کنید. برنامه‌ی یادشده برای کسانی که مرتباً سیستم‌عامل نصب می‌کنند یا به ابزارهای مختلف تست و عیب‌یابی نیاز دارند، کاربردی خواهد بود.

MakeUseOf

نرم‌افزار 7Zip یکی از قدرتمندترین ابزارهای فشرده‌سازی فایل است که تقریباً از تمام فرمت‌ها ازجمله ZIP ،RAR ،ISO و ده‌ها فرمت دیگر پشتیبانی می‌کند. این برنامه حتی در مقایسه با بسیاری از جایگزین‌های پولی، نسبت فشرده‌سازی بهتری ارائه می‌دهد. فرمت اختصاصی 7z می‌تواند فایل‌ها را حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کوچک‌تر از ZIP ذخیره کند.

رابط کاربری 7Zip کمی قدیمی به‌نظر می‌رسد، اما همین موضوع باعث شده است روی نسخه‌های بسیار قدیمی ویندوز از جمله ویندوز ۲۰۰۰ نیز قابل اجرا باشد. این نرم‌افزار در یک تست سریع توانست پوشه‌ی ۱٫۷ گیگابایتی را در مدت فقط یک دقیقه و ۱۵ ثانیه به آرشیوی با حجم ۱٫۵۹ گیگابایت فشرده کند؛ عملکردی که آن را میان سریع‌ترین ابزارهای فشرده‌سازی قرار می‌دهد.

MakeUseOf

اپلیکیشن متن‌باز FreeFileSync برای پشتیبان‌گیری از فایل‌ها کاربرد دارد و مزیت اصلی آن نگه‌داشتن فایل‌ها در فرمت اصلی است. بدین‌ترتیب برای دسترسی به بکاپ‌ها نیازی به فرایند بازیابی (Restore) نخواهید داشت. این نرم‌افزار چهار حالت مختلف همگام‌سازی ارائه می‌دهد: Mirror برای ایجاد نسخه‌های دقیق، Update برای کپی‌کردن فایل‌های تغییریافته، Two-Way برای همگام‌سازی تغییرات در هر دو مسیر و Custom برای تنظیم قوانین دلخواه.

عادت‌کردن به رابط کاربری FreeFileSync احتمالاً کمی زمان ببرد، اما فرایند راه‌اندازی بکاپ ساده است. بدین‌منظور باید پوشه‌های مبدأ را انتخاب، مقصد را تعیین و حالت همگام‌سازی را مشخص کنید.

البته FreeFileSync زمان‌بندی داخلی برای بکاپ‌گیری خودکار ندارد و باید آن را به‌صورت Batch Job تعریف و از طریق Task Scheduler ویندوز اجرا کنید. با وجود رابط کاربری قدیمی و پشتیبانی محدود از فضای ابری، این ابزار یکی از بهترین گزینه‌ها برای پشتیبان‌گیری محلی (Local Backup) محسوب می‌شود.

پروژه‌های متن‌باز را جامعه‌ی کاربری توسعه می‌دهند. با این ابزارها نیازی نیست برای دسترسی به برنامه‌های کاربردی و قابل‌ اعتماد، اشتراک پولی تهیه کنید. گاهی اوقات نرم‌افزارهای مذکور حتی از نمونه‌های پولی عملکرد بسیار بهتری ارائه می‌دهند. شما از چه ابزارهای رایگان و متن‌بازی استفاده می‌کنید؟