بهترین برنامه های ریکاوری اندروید در سال ۲۰۲۵

پاک شدن ناگهانی عکس‌ها و فایل‌های مهم از گوشی، اتفاقی نگران‌کننده است. اگرچه برنامه‌های زیادی ادعای بازیابی اطلاعات را دارند، بسیاری از آن‌ها در عمل کارایی ندارند.

در ادامه، توضیح می‌دهیم که چرا ریکاوری در گوشی‌های جدید اندروید دشوار است و سپس بهترین ابزارها را برای شرایط مختلف معرفی می‌کنیم. توجه داشته باشید که روش‌های بازیابی در اندروید با سیستم‌عامل‌های دیگر مانند iOS متفاوت است و برای مثال، برای راهکارهای برگرداندن عکس های پاک شده ایفون باید به راهنمای مخصوصش مراجعه کنید.

بازیابی فایل‌های پاک‌شده از کامپیوتر معمولاً کار ساده‌ای به‌حساب می‌آید، اما در گوشی‌های اندرویدی جدید (نسخه ۶ به بعد) به دلیل ساختار امنیتی پیشرفته، این کار بسیار پیچیده‌تر شده است. دو دلیل اصلی این دشواری را در ادامه توضیح می‌دهیم.

در اندرویدهای جدید، هر فایل به‌صورت جداگانه رمزنگاری می‌شود. تصور کنید هر عکس شما در یک گاوصندوق قفل‌شده قرار دارد. وقتی عکسی را پاک می‌کنید، اندروید نه‌تنها فایل را حذف می‌کند، بلکه کلید آن گاوصندوق را هم برای همیشه از بین می‌برد. بدون کلید، اطلاعات باقی‌مانده روی حافظه غیرقابل استفاده خواهند بود.

فضاهای ذخیره‌سازی جدید موبایل برای حفظ سرعت، از دستوری به نام TRIM استفاده می‌کنند. این دستور به محض خالی شدن فضا، آن را کاملاً پاک‌سازی می‌کند تا برای اطلاعات جدید آماده باشد. این فرایند خودکار، فرصت بازیابی فایل‌های پاک‌شده را به‌شدت کاهش می‌دهد.

به‌دلیل وجود این دو لایه‌ی امنیتی، وعده‌ی بهترین برنامه ریکاوری گوشی بعد از ریست فکتوری برای گوشی‌های روت‌نشده، تقریباً غیرممکن و بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی دارد. با دانستن این موضوع، می‌توانیم با دید بهتری اقدامات بعدی را انجام دهیم.

پیش از نصب هرگونه نرم افزار ریکاوری اندروید، انجام اقدامات زیر شانس موفقیت شما را افزایش می‌دهد:

• فوراً استفاده از گوشی را متوقف کنید: هر کار جدیدی مثل عکس گرفتن یا دریافت پیام می‌تواند روی اطلاعات پاک‌شده رونویسی کند و شانس بازیابی را از بین ببرد. بهتر است گوشی را روی حالت هواپیما بگذارید یا آن را خاموش کنید.
• محل ذخیره فایل را مشخص کنید: بررسی کنید که فایل‌های شما روی فضای ذخیره‌سازی گوشی بوده‌اند یا کارت حافظه (SD Card). روش بازیابی برای این دو کاملاً متفاوت است.
• روت بودن گوشی خود را بدانید: اگر گوشی شما روت (Root) شده باشد، شانس بازیابی اطلاعات از فضای ذخیره‌سازی بسیار بیشتر است. روت به برنامه‌ها دسترسی عمیق‌تری به سیستم‌فایل می‌دهد.
• به هر برنامه‌ای اعتماد نکنید: بسیاری از برنامه‌های ریکاوری، کارایی لازم را ندارند و تنها وعده‌های تبلیغاتی می‌دهند. به‌خصوص مراقب برنامه‌هایی باشید که ادعاهای غیرواقعی دارند.

ابزارهای ریکاوری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نرم‌افزارهایی که روی کامپیوتر نصب می‌شوند و اپلیکیشن‌هایی که مستقیماً روی گوشی قابل استفاده هستند. انتخاب بهترین نرم افزار ریکاوری اندروید به شرایط شما بستگی دارد که درباره‌ی این سناریو در انتهای مقاله صحبت می‌کنیم.

این دسته از ابزارها، قدرتمندترین انتخاب شما برای بازیابی اطلاعات از کارت حافظه (SD Card) به شمار می‌روند. برای استفاده از آن‌ها، باید کارت حافظه را از گوشی خارج کرده و از طریق یک کارت‌خوان (رم‌ریدر) به کامپیوتر متصل کنید.

TestDisk و PhotoRec

این مجموعه ابزار رایگان و متن‌باز، انتخاب اول بسیاری از متخصصان و به عقیده آن‌ها قویترین برنامه ریکاوری است. این مجموعه شامل دو ابزار مجزاست: TestDisk که برای بازیابی پارتیشن‌های از دست رفته به کار می‌رود و PhotoRec که تخصص آن بازیابی فایل‌های مشخص است.

PhotoRec با نادیده گرفتن ساختار فایل سیستم (که شاید آسیب دیده باشد)، حافظه را به‌صورت سکتور به سکتور اسکن می‌کند تا الگوهای مشخص فایل‌ها (مانند عکس، ویدیو و اسناد) را پیدا کند. این روش که به آن File Carving می‌گویند، شانس بازیابی اطلاعات حتی از کارت‌های حافظه فرمت‌شده را نیز بالا می‌برد. PhotoRec از صدها فرمت فایل پشتیبانی می‌کند و با انواع سیستم‌فایل‌ها سازگاری دارد. تنها ایراد آن، رابط کاربری غیرگرافیکی و مبتنی بر متن است که شاید برای کاربران مبتدی کمی چالش‌برانگیز باشد.

DMDE

DMDE ابزاری حرفه‌ای با قابلیت‌های قدرتمند است که در میان کاربران فنی محبوبیت زیادی دارد. نسخه‌ی رایگان آن امکانات بسیار خوبی ارائه می‌دهد و به کاربر اجازه می‌دهد تا ۴۰۰۰ فایل را از یک پوشه‌ی مشخص در هر بار اجرا بازیابی کند. رابط کاربری آن گرافیکی است، اما شاید کمی پیچیده به نظر برسد و کار با آن به اندکی دانش فنی نیاز دارد.

Recuva

Recuva با رابط کاربری ساده و گرافیکی خود، گزینه‌ای کاربرپسند برای کاربران ویندوز است. این برنامه برای بازیابی‌های ساده عملکرد مناسبی دارد، اما در مقایسه با دو ابزار دیگر، قدرت و دقت کمتری دارد و در شرایط پیچیده شاید نتایج خوبی به همراه نداشته باشد.

نصب اپلیکیشن ریکاوری روی گوشی، راحت‌ترین راه به نظر می‌رسد، اما موفقیت آن تقریباً به‌طور کامل به روت بودن دستگاه بستگی دارد.

DiskDigger

اپلیکیشن DiskDigger معتبرترین ابزار ریکاوری برای گوشی محسوب می‌شود. این برنامه در دو حالت عمل می‌کند: در حالت اسکن پایه که به روت نیازی ندارد، تنها حافظه‌ی پنهان (Cache) دستگاه جست‌وجو می‌شود. این روش برای یافتن نسخه‌های کم‌کیفیت عکس‌ها کاربرد دارد، اما قادر به بازیابی فایل‌های اصلی نیست.

در مقابل، حالت اسکن کامل که در نسخه‌ی Pro و برای دستگاه‌های روت‌شده در دسترس است، با اسکن عمیق حافظه، طیف گسترده‌ای از فایل‌ها را با کیفیت اصلی بازیابی می‌کند.

بهترین برنامه ریکاوری به سناریوی شما بستگی دارد. در ادامه، سه سناریوی رایج و راه‌حل متناسب با هرکدام را بررسی می‌کنیم.

این بهترین حالت ممکن است. بلافاصله کارت حافظه را از گوشی خارج کرده، به کامپیوتر متصل کنید و از نرم‌افزارهای PhotoRec یا DMDE برای بهترین نتیجه بهره ببرید.

اگر گوشی شما پیش از حذف اطلاعات روت شده بود، شانس خوبی برای بازیابی دارید. استفاده از گوشی را به حداقل برسانید و نسخه‌ی Pro اپلیکیشن DiskDigger را با دسترسی روت اجرا کنید.

این سخت‌ترین حالتِ ممکن است و شانس بازیابی فایل اصلی تقریباً وجود ندارد. در این شرایط، تنها کاری که می‌توانید انجام دهید استفاده از اسکن پایه‌ی اپلیکیشن DiskDigger است. این برنامه شاید بتواند نسخه‌های کم‌کیفیت عکس‌های شما را پیدا کند. از پرداخت پول برای برنامه‌هایی که ادعای بازیابی کامل در این حالت را دارند، خودداری کنید.

در نهایت، بهترین راه برای محافظت از اطلاعات، پیشگیری است، نه درمان. بازیابی اطلاعات هرگز حتمی نیست، اما پشتیبان‌گیری منظم می‌تواند خیال شما را برای همیشه راحت کند.

بکاپ گرفتن از گوشی به طور خودکار، تنها راه تضمینی برای حفظ داده‌ها در برابر اتفاقات ناگهانی است. می‌توانید از سرویس‌های ابری برای ذخیره‌ی خودکار عکس‌ها و ویدیوها استفاده کنید. سیستم‌عامل اندروید نیز به شما امکان می‌دهد از تنظیمات، پیامک‌ها و مخاطبان خود نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید.

همچنین، به یاد داشته باشید که بسیاری از گوشی‌های جدید، یک ویژگی موسوم به «سطل آشغال» در گالری خود دارند که فایل‌های پاک‌شده را تا ۳۰ روز نگه می‌دارد. همیشه قبل از هر کاری، ابتدا برگرداندن برنامه حذف شده از سطل آشغال گوشی سامسونگ و دیگر برند‌ها را امتحان کنید.