بررسی آیفون ایر؛ محصولی که ساختش ۵ سال پیش غیرممکن بود

درباره‌ی آیفون ایر می‌گویند که اپل پنج سال پیش نمی‌توانست این محصول را بسازد. جان ترنوس، معاون ارشد مهندسی سخت‌افزار اپل می‌گوید پیش‌شرط اصلی برای محقق‌کردن پروژه‌ی باریک‌ترین آیفون تاریخ، رسیدن به فرمولی برای ساخت «آیفون عالی» بدون هیچ‌گونه مصالحه در بخش‌های کلیدی گوشی بوده است. اپل لازم بود ابتدا به پیشرفت‌های چشمگیری در علم مواد، هنر کوچک‌سازی قطعات و بهینگی فوق‌العاده‌ی تراشه‌هایش برسد تا بتواند محصولی عرضه کند که در عین باریکی تحسین‌برانگیز، به‌‌قول خودش در بخش عملکرد، نمایشگر، عمر باتری و دوربین هم حرفی برای گفتن داشته باشد.

چطور ممکن است محصولی پرچم‌دار و گران‌قیمت که از همان ابتدای کار، ظرفیت باتری و سیستم‌های پیچیده‌ی دوربین و حتی جای سیم‌کارت و اسپیکر استریو را فدا می‌کند تا صرفا باریک‌تر و سبک‌تر از چیزی باشد که به آن عادت کرده‌ایم، «بدون مصالحه» تلقی شود؟

گرگ جازویک، معاون ارشد بازاریابی جهانی اپل که می‌گوید ‌«تیم ما نه‌تنها به تمام اهداف بلندپروازانه‌ای که برای این محصول تعیین شده بود، دست یافت؛ بلکه از آن‌ها فراتر رفت و محصولی خلق کرد که حتی از تصورات اولیه‌ی ما نیز بهتر بود.»

آیا آیفون ایر از تصورات ما هم بهتر بود؟ پاسخ به این بستگی دارد که از محصولی که ظاهرا همه‌چیز را فدای «فرم‌فکتور» کرده است و در عین حال، محصول لوکس و نوآورانه‌ی ارزشمندترین برند دنیا به‌شمار می‌رود، دقیقا چه انتظاری داشتیم؛ اما اگر بخواهم خیلی خلاصه بگویم، آیفون ایر یک جاهایی واقعا فراتر از انتظار ما ظاهر شد و یک جاهایی هم کاملا ناامیدکننده؛ در ادامه‌ی بررسی همراه من باشید.

طبیعتا طراحی آیفون ایر جایی است که اپل واقعا گل کاشته؛ هرچند برخی از همکاران که اسمشان را نمی‌برم، به همین طراحی هم خرده گرفتند. حتی اگر از ضخامت باورنکردنی ۵٫۶۶ میلی‌متر و وزن فوق‌العاده سبک ۱۶۵ گرمی ایر بگذریم (ببخشید اپل؛ سامسونگ قبلا با گلکسی S25 اج ۱۶۳ گرمی و ضخامت ۵٫۸ میلی‌متری‌اش، دلمان را برده بود)، طراحی آیفون ایر واقعا دوست‌داشتنی و حس آن در دست، به‌خاطر لبه‌های اندکی خمیده‌‌اش، واقعا دلچسب است؛ به‌ویژه اگر آن را کنار آیفون ۱۷ پرو با آن طراحیِ...بحث‌برانگیز بگذاریم.

پنل پشتی آیفون ایر با آن شیشه‌ی مات، حس لطیفی دارد؛ از سوی دیگر، لکه و اثرانگشت را به خود جذب نمی‌کند؛ هرچند فریم تیتانیومی و براقِ گوشی در عین زیبایی، به‌شدت مستعد جذب لکه و حتی خراش است.

مدل «سفید ابری» احتمالا کسالت‌بار‌ترین رنگ برای گوشی لوکس اپل باشد؛ رنگ‌های آبی آسمانی، طلایی روشن و حتی مشکی، دست‌کم در عکس‌ها، جلوه‌ی پریمیوم‌تری دارند؛ البته خود اپل می‌گوید این سه رنگ روشن، حس سبُکی و «هوایی»بودن آیفون ایر را بهتر تداعی می‌کنند و ابتدا قرار نبود رنگ مشکی عرضه شود؛ اما بعد متوجه شدند که با رنگ مشکی، دستگاه به «یک قطعه‌ی یکپارچه‌ی شیشه‌ای» تبدیل می‌شود و با محو‌شدن خطوط ابتدا و انتهای شیشه، گوشی حتی باریک‌تر به‌نظر می‌رسد.

اپل با آیفون ایر وسواس شدیدش به «ناپدید‌کردن تکنولوژی» را بیش‌از پیش به‌نمایش گذاشته است و می‌گوید در آیفون ایر، بیش‌از هر محصول دیگری، حس می‌کنید که انگار خودِ نمایشگر را در دست گرفته‌اید؛ «جایی که فقط ما می‌مانیم و محتوا». احتمالا منظور اپل حاشیه‌های فوق‌العاده باریک صفحه‌نمایش و ضخامت فوق‌العاده باریک گوشی باشد؛ اما بعید می‌دانم کسی در ایران حتی لحظه‌ای یادش برود که گوشی ظریف و بیش‌ازحد گران‌قیمتی در دست دارد؛ به‌ویژه چون سطح لغزنده‌ی گوشی و سبکی عجیب آن،‌ مرتب به آدم استرس وارد می‌کند که نکند از دست سُر بخورد و بلایی سرش بیاید.

البته اپل می‌گوید زیاد استرس نداشته باشید، چون آیفون ایر «از هر آیفون قبلی، بادوام‌تر است» و قرار نیست خاطره‌ی تلخ خم‌شدن آیفون ۶ پلاس، دوباره تکرار شود؛ آن هم به‌لطف فریم تیتانیوم گرید ۵ که در برابر فشار شدید، کمی انعطاف از خود نشان می‌دهد و همین‌طور استفاده از شیشه‌ی محافظ سرامیک‌شیلد در پنل پشتی و سرامیک‌شیلد ۲ در پنل جلویی که به‌ادعای اپل، نسبت‌به نسل قبل تا سه برابر در برابر خط‌وخش مقاوم‌تر شده است.

اما ادعای اپل درباره‌ی مقاومت بدنه‌ی آیفون ایر چقدر درست است؟ اپل آن‌قدر به استحکام آیفون ایر اطمینان دارد که مدیرانش در رویدادهای عمومی، گوشی‌ را به اطراف پرتاب می‌کنند و از خبرنگاران می‌خواهند که با تمام وجود سعی کنند آن را خم کنند؛ حتی اپل در آزمایشی جلوی خبرنگاران نشان داد که گوشی می‌تواند به‌لطف نوعی طراحی شبیه «سازه‌ی لرزه‌گیر»، فشاری معادل ۶۰ کیلوگرم را تحمل کند و نشکند.

به جز طراحی و مقاومت، آیفون ایر در بخش نمایشگر هم عالی ظاهر شده و هیچ خرده‌ای نمی‌توان به آن گرفت؛ نمایشگر ۶٫۵ اینچی OLED درخشان و فوق‌العاده دقیق که از فناوری ProMotion هم پشتیبانی می‌کند که همان اسم اختصاصی اپل برای نرخ نوسازی متغیر ۱۲۰ هرتزی است. این پنل دقیقاً مشابه نمایشگرهای آیفون ۱۷ پرو و ۱۷ پرومکس است و فقط از نظر اندازه، بین آن دو قرار می‌گیرد.

در تست‌های من، روشنایی صفحه در حالت دستی به ۹۲۷ نیت و در حالت خودکار به ۱۱۵۵ نیت رسید که برای استفاده زیر نور شدید آفتاب، کافی است. هنگام پخش ویدیوی HDR و زیر نور مستقیم هم حداکثر روشنایی نقطه‌ای نمایشگر به عدد خیره‌کننده‌ی ۳۰۹۰ نیت نزدیک شد که از عدد اعلامی اپل کمی بیشتر است.

وقتی نمایشگر آیفون ایر را کنار آیفون ۱۷ پرومکس و گلکسی S25 اج می‌گذاریم، واقعا عملکرد درخشانی دارد؛ ۱۸ درصد روشن‌تر از اج و فقط حدود ۱۱ درصد کم‌نورتر از آیفون ۱۷ پرو مکس.

اینکه آیفون ایر بالاخره فناوری ProMotion را از انحصار مدل‌های پرو خارج کرد، خبر مسرت‌بخشی است. نرخ نوسازی متغیر نه‌تنها برای عملکرد «نمایشگر‌ همیشه‌روشن» ضروری است (هرچند در آیفون ایر شاید ترجیح دهید برای حفظ باتری،‌ آن را غیرفعال کنید)؛ بلکه باعث می‌شود اسکرول‌کردن در منوها و وب‌گردی، نرم‌تر و روان‌تر از آیفون‌های ۶۰هرتزی باشد.

روان‌بودن نمایشگر، به‌لطف تغییرات گسترده‌ی سیستم‌عامل در iOS 26 و زبان طراحی لیکویید گلس، بیش‌از پیش به‌چشم می‌آید. لیکویید گلس طوری است که یا از همان اول عاشقش می‌شوید یا از دستش کلافه می‌شوید؛ اما همان‌طور که در بررسی iOS 26 به‌طور مفصل توضیح دادم، پس‌از مدتی استفاده، خواه‌ناخواه به ظاهر شیشه‌ای و شفاف آن عادت خواهید کرد.

تغییرات ریزودرشت اپلیکیشن Messages، رابط کاربری دوربین و لاک‌اسکرین هم جزو نقاط قوت به‌روزرسانی iOS 26 است تا تجربه‌ی نرم‌افزاری آیفون ایر واقعا دلپذیر شود.

تا اینجا آیفون ایر با بدنه‌ی فوق‌العاده سبک و باریک، نمایشگر ۱۲۰هرتزی درخشان، نرم‌افزار زیبا، روان و چشم‌نواز عالی بوده؛ شاید تنها موردی که طراحی دستگاه را خدشه‌دار می‌کند، برجستگی نوار دوربین باشد که در امتداد عرض گوشی کشیده شده؛ اما فقط یک لنز را در گوشه‌ی سمت چپ جا داده است که به‌نوعی حس ماکتی و نیمه‌کاره‌بودن را منتقل می‌کند.

اپل برای طراحی بحث‌برانگیز ماژول دوربین هم توجیه دارد و هم یک نام جدید. کوپرتینونشین‌ها برای اولین‌بار، این بخش از پنل پشتی را از داخل تراشیده و در فضای توخالی که به آن «فلات» (Plateau) می‌گوید، تقریبا تمام قطعات اصلی گوشی، ازجمله اسپیکر، بخشی از تراشه و البته دوربین را جای داده است تا فضای بیشتری برای باتری آزاد شود.

درواقع، کل فلسفه‌ی طراحی و معماری آیفون ایر در این راستاست که باریک‌ترین گوشی اپل، شارژدهی فاجعه‌باری نداشته باشد؛ وگرنه استقبال فاجعه‌باری هم از آن می‌شد. برای آنکه عمر باتری دست‌کم برای یک روز دوام بیاورد، اپل مجبور شده است برخی ویژگی‌های کلیدی یا قدیمی گوشی را فدا کند؛ ویژگی‌هایی که از نظر اپل، می‌توان به نبودشان عادت کرد؛ اما بسیاری از کاربران در سال‌های اخیر به‌شدت به وجودشان وابسته شده‌اند.

به‌‌نظر من اولین مصالحه‌ی کاملا نابخشودنی اپل، حذف اسپیکر پایینی است. تمام بار پخش صدا در آیفون ایر به اسپیکر مکالمه‌ی بالای نمایشگر محول شده که طبق انتظار، صدایی بی‌رمق، بی‌روح، بدون بیس و توخالی تولید می‌کند و طبیعتا، خبری هم از تجربه‌ی استریو نیست.

اپل صرفا برای چند دهم میلی‌متر ضخامت کمتر، آیفون ایر را به بدترین تجربه‌ی صوتی در میان محصولاتش تبدیل کرده و حالا اگر کسی از من بپرسد بهترین گوشی از نظر اسپیکر کدام است، باید بگویم آیفون، البته به‌جز آیفون ایر!

دومین قربانی طراحی خاص آیفون ایر، درگاه سیم‌کارت است تا آیفون ایر در تمام بازارهای جهانی فقط با eSIM عرضه شود. از نظر اپل، این قطعه‌ی پلاستیکی، فضای زیادی را الکی اشغال می‌کند و به چیزی شبیه «فلاپی‌دیسک تلفن همراه» می‌مانَد که به‌زودی منسوخ می‌شود؛ گویا حذف درگاه سیم‌کارت ۲۰۰میلی‌آمپرساعت به ظرفیت باتری اضافه کرده که شاید معادل ۷ درصد شارژدهی بیشتر باشد؛ یعنی حدود ۴۰ دقیقه که در بسیاری از موارد برای رسیدن به خانه و شارژ‌ مجدد گوشی کافی خواهد بود؛ اما احتمالا در ترافیک‌ سنگینی که ما به آن عادت داریم، چندان دلگرم‌کننده نباشد.

تازه اگر بخواهیم در نظر بگیریم که ای‌سیم واقعا در ایران فعال شود و تمام حرف‌وحدیث‌هایی که بعد از معرفی آیفون ایر درباره‌ی این فناوری شنیدیم، درست از آب دربیاید. حتی در چنین شرایطی هم محصولی که فقط از ای‌سیم پشتیبانی کند، مشکلات خاص خودش را دارد.

شاید به‌قول اپل، درگاه سیم‌کارت مثل فلاپی دیسک، بالاخره روزی منسوخ شود؛ اما آن روز هنوز نرسیده است و برای کاربرانی که گوشی‌شان را مرتب عوض می‌کنند، این محدودیت می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد؛ به‌ویژه چون هنوز بسیاری از گوشی‌های اندرویدی به‌طور کامل با ای‌سیم سازگار نیستند.

واقعا در عجبم که چرا اپل و حتی سامسونگ برای افزایش ظرفیت باتری در گوشی فوق‌باریک‌شان، به‌جای حذف اسپیکر و درگاه سیم‌کارت و دوربین، سراغ فناوری سیلیکون‌کربن نرفته‌‌اند؛ برندهای چینی مانند آنر و شیائومی از این تکنولوژی در گوشی‌های پرچم‌دار خود استفاده می‌کنند و توانستند بدون افزایش ضخامت، عددی مانند ۵۶۰۰ میلی‌آمپرساعت را به یک استاندارد برای ظرفیت باتری تبدیل کنند. شاید غول‌‌‌‌های موبایل منتظرند تا فناوری سیلیکون‌کربن امتحانش را پس بدهد و بعد سراغش بروند؛ اما تا آن روز، سر کردن با باتری سه‌هزاروخرده‌ای میلی‌آمپرساعتی، واقعا شکنجه‌آور است.

این همه صحبت از مصالحه برای افزایش ظرفیت باتری شد؛ اما باتری آیفون ایر در عمل چقدر دوام می‌آورد؟

وقتی صحبت از تماشای فیلم و سریال می‌شود، آیفون ایر مثل هر آیفون دیگری، واقعاً می‌درخشد. باتری گوشی در پخش ویدیو، حتی از گلکسی S25 اج و آیفون ۱۶ با ظرفیت بیشتر، بهتر عمل می‌کند که نشان از بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری گسترده دارد. جالب اینکه در تست کاربری سنگین هم آیفون ایر اندکی بالاتر از آیفون ۱۶ و ۱۶ پرومکس قرار می‌گیرد؛ اما استفاده‌ی روزمره از گوشی صرفا به پخش ویدیو خلاصه نمی‌شود و استفاده از نقشه، استریم آهنگ و وب‌گردی با دیتای موبایل و VPN‌ روشن، معمولا باتری را تحت فشار زیادی قرار می‌دهد.

در بررسی من، باتری آیفون ایر فقط با حدود ۵-۶ ساعت نمایشگر روشن دوام آورد که حتی از آیفون ۱۳ چهارساله‌ام، وضعیت بدتری داشت؛ البته در بسیاری از سناریوها، همین ۵ ساعت می‌تواند جواب یک روز کاری را بدهد؛ در سناریوی من، مصرف کامل باتری، کمی بیشتر از ۱۱ ساعت طول کشید که به عملکرد گلکسی اج نزدیک بود؛ اما اگر عادت استفاده‌ی شما از این هم بیشتر است، مطمئنا با آیفون ایر اذیت می‌شوید.

البته نگرانی بزرگ‌تر، سلامت باتری در درازمدت است؛ محصولی که از همین ابتدا، شبیه آیفونی عمل می‌کند که سلامت باتری‌اش به زیر ۸۰ درصد رسیده،‌ ۲-۳ سال دیگر چه عملکردی از خودش نشان می‌دهد؟ شما را نمی‌دانم، ولی دیدن اینکه باتری فقط با ۵ دقیقه عکاسی، ۱۰ درصد خالی شد، تمام تراماهای آیفون SE را برایم زنده کرد!

راه‌حلی هم که اپل برای مشکل باتری آیفون ایر ارائه داده، چنگی به دل نمی‌زند؛ یک پک باتری مگ‌سیف که به پشت گوشی می‌چسبد و ضخامتش را از یک آیفون معمولی هم بیشتر می‌کند؛ اما نهایتا می‌تواند گوشی را تا حدود ۶۵درصد شارژ‌ کند؛ اوه و البته قیمتش هم ۱۰۰ دلار ناقابل است.

آیفون ایر مانند آیفون ۱۷ پرو از تراشه‌ی جدید A19 Pro استفاده می‌کند؛ با همان ترکیب ۶ هسته‌‌ای CPU؛ اما با یک هسته‌ی گرافیکی کمتر (شبیه آیفون ۱۷ پایه). سرعت انتقال داده‌ی پورت USB-C هم به‌جای ۱۰ گیگابیت‌برثانیه، به همان ۴۸۰ مگابیت‌بر‌ثانیه‌ USB 2.0 محدود است (یعنی در حد آیفون‌های ده سال پیش!) و از فیلم‌برداری و کار با فایل‌های ویدیویی ProRes هم پشتیبانی نمی‌کند؛ هرچند خوشبختانه به همان ۱۲ گیگابایت رم مدل پرو مجهز است.

مودم به‌کاررفته در آیفون ایر، یعنی ماژول جدید C1X اپل، در کنار ماژول شبکه‌ی N1 وظیفه‌ی مدیریت Wi-Fi 7 و بلوتوث ۶ را برعهده دارد که از فناوری mmWave 5G، سریع‌ترین نسخه از شبکه 5G، پشتیبانی نمی‌کند؛ اما اکثر مردم دنیا حتی در خود آمریکا هم هرگز از این فناوری استفاده نکرده‌اند، چه برسد به کاربران ایرانی که هنوز در بسیاری از موارد، به همان 4G محدودند.

دیگر بیشتر از این سرتان را با توضیحات فنی درد نمی‌آوردم؛ پیشنهاد می‌کنم جزییات تراشه‌ی A19 Pro را در بررسی آیفون ۱۷ پرومکس بخوانید؛ اما اگر سری به نتایج بنچمارک‌ها بزنیم، می‌بینیم که آیفون ایر برخلاف ظاهر ظریف و نحیفش، پیشرفت آهسته و پیوسته‌ی همیشگی تراشه‌های اپل را به نمایش می‌گذارد.

آیفون ایر در آزمون‌های تک‌هسته‌ای CPU با عملکردی حدود ۳۵ درصد سریع‌تر از گلکسی S25 اج و حدود ۶ درصد سریع‌تر از آیفون ۱۶ پرو مکس قدرتش را به رخ می‌کشد. این برتری در پردازش‌های چند‌هسته‌ای هم ادامه دارد؛ اما خیلی جزیی‌تر، طوری‌که در استفاده‌ی واقعی متوجه‌اش نخواهید شد: چیزی حدود ۳ درصد سریع‌تر از گوشی سامسونگ و البته، به همین مقدار ناچیز هم ضعیف‌تر از آیفون ۱۷ پرومکس.

آیفون ایر در بخش توان پردازشی GPU، جهش بزرگی داشته و حدود ۱۶ درصد قوی‌تر از آیفون ۱۶ پرو و حدود ۴۸ درصد قوی‌تر از اج ظاهر می‌شود؛ اما جایی که آیفون ایر بالاخره نقطه‌ضعفش را نشان می‌دهد، اجرای بازی‌های سنگین گرافیکی است که به‌وضوح از رقیب سامسونگی خود (۴۳درصد) و حتی تراشه‌ی پرو نسل قبل (۱۸ درصد) عقب می‌ماند.

در آیفون ایر از سیستم خنک‌کننده‌ی محفظه‌ی بخار که امسال در مدل‌های پرو به کار رفته، خبری نیست و یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران این است که آیا گوشی در پردازش‌های سنگین یا حتی استفاده‌ی روزمره، آن‌قدری داغ می‌کند که در دست گرفتنش عذاب‌آور شود و به‌طبع، پایداری عملکرد و عمر باتری را تحت‌تاثیر قرار دهد.

اگر بخواهیم سراغ آمار و ارقام برویم، می‌بینیم که توزیع حرارت آیفون ایر طوری است که تحت سنگین‌ترین پردازش‌ها، می‌تواند تا ۷۰ درصد از توان پردازشی GPU را حفظ کند و رقیبش گلکسی S25 اج (۵۰ درصد) را با اختلافی چشم‌گیر پشت سر بگذارد. از سوی دیگر، آیفون ۱۷ پرو مکس هم دقیقا به اندازه‌ی ایر پایداری عملکردش را حفظ می‌کند؛ اما با افت ملایم و تدریجی و البته سطح قدرت و سرعت بالاتر.

در عالم واقعیت چطور؟ هنگام انجام کارهای سنگین و مداوم مثل بازی‌کردن، ویرایش ویدیو یا عکاسی طولانی‌مدت، پشت گوشی داغ می‌کند‌ (چیزی حدود ۳۹ درجه)؛ اما این داغی محدود به ناحیه‌ی زیر نوار برجسته‌ی دوربین است که معمولاً با دست کاربر تماس مستقیمی ندارد. در کاربری عادی هم دمای دستگاه چندان حس نمی‌شود و در عملکرد نرم و روان گوشی خدشه‌ای وارد نمی‌کند؛ حتی هنگام استفاده از مسیریاب Waze که GPS را مرتب روشن نگه می‌دارد و فشار زیادی به CPU وارد می‌کند، دمای گوشی عادی بود و عملکرد هم نرم و روان.

صبر کنید؛ امیدوارم این همه صحبت‌های فنی و نتایج رضایت‌بخش تراشه‌ حواستان را از بحث اصلی دور نکرده باشد؛ مصالحه‌های ریزودرشت آیفون ایر برای اینکه اپل بتواند توانایی‌اش در ساخت باریک‌ترین آیفون را محک بزند و شاید مهم‌ترین و بحث‌برانگیز‌ترین قربانی این پروژه، دوربین باشد.

فکر نمی‌کنم چندان بی‌راه باشد که بگویم افراد کمی این روزها حاضرند با گوشی یک‌دوربینه کنار بیایند؛ به‌ویژه اگر برای یک چنین گوشی‌ای، حتی بیشتر از گلکسی S25 اولترا با آن سیستم فوق‌العاده‌ی دوربینش هزینه کرده باشند.

آیفون ایر فقط یک دوربین ۴۸مگاپیکسلی، مشابه دوربین اصلی آیفون ۱۷ دارد و از دوربین اولتراواید و تله‌فوتو برای زوم اپتیکال خبری نیست؛ البته اپل خیلی روی زوم دیجیتال ۲ برابری‌اش مانور می‌دهد و می‌گوید با ترفند‌های نرم‌افزاری و برش ۱۲ مگاپیکسلی از حسگر اصلی، عکس‌های باکیفیتی تولید می‌کند. این عکس‌ها کار‌راه‌انداز هستند، اما به‌هیچ‌وجه جای زوم واقعی را نمی‌گیرند. کافی است زوم را از ۵ برابر بیشتر کنید تا ببینید کیفیت چطور، مخصوصا در نور کم، پایین می‌آید.

البته اوضاع آن‌قدرها هم اسف‌بار نیست. اگر عکاسی برایتان در اولویت نیست و زیاد به گشت‌وگذار در دشت‌ودمن مشغول نیستید، با همین یک دوربین هم می‌توانید عکس‌های چشم‌نوازی ثبت کنید. درضمن، دوربین سلفی هم بهبود زیادی داشته و با طراحی جدید هشت‌ضلعی، اجازه می‌دهد بدون چرخاندن گوشی، سلفی افقی بگیرید؛ قابلیتی که اپل به آن «سنتر استیج» می‌گوید و کاربردی است.

عکاسی در روز با آیفون ایر همان چیزی است که از آیفون انتظار داریم: جزییات عالی، رنگ‌های طبیعی و گسترده‌ی دینامیکی وسیع.

در نگاه کلی، تفاوت دو تصویر زیر که با دوربین اصلی آیفون ایر و آیفون ۱۷ پرومکس گرفته شده‌اند، به‌قدری ناچیز است که برای کاربر عادی به‌سختی قابل تشخیص است؛ اما اگر بیشتر دقت کنیم، آیفون ۱۷ پرومکس به‌خاطر سنسور بزرگ‌تر، در مدیریت سایه‌ها کمی بهتر عمل کرده (مثلا سایه‌های زیر بالکن و روی نمای ساختمان) و لوگوی «DAMAC» و «DAR» روی ساختمان‌ها لبه‌های شار‌پ‌تر و واضح‌تری دارد؛ البته رنگ‌ها در آیفون ایر خنثی‌ترند و در ‌۱۷ پرو مکس کمی‌ گرم‌ به نظر می‌رسند.

عملکرد آیفون ایر در نور کم هم قابل‌توجه است و تصاویری چشم‌نواز با نویز بسیار کم تولید می‌کند؛ اما در کنترل نقاط بسیار روشن صحنه، کمی ضعف دارد؛ مثلا در تابلوی روشن «B.1»، می‌توان دید که نور کمی پخش شده و جزئیات در روشن‌ترین بخش‌های تصویر از دست رفته است؛ درحالی‌که آیفون ۱۷ پرومکس کمترین میزان پخش نور را دارد، تعادل بسیار خوبی بین حذف نویز و حفظ جزئیات برقرار کرده و طبیعی‌ترین حس را منتقل می‌کند.

درمقابل، گلکسی S25 اج تمایل به تولید رنگ‌های اشباع‌تر و زنده‌تری دارد و سایه‌ها را کمی بیشتر روشن کرده است که باعث شده جزئیات بیشتری در بخش‌های تاریک‌تر مثل ورودی ساختمان سمت چپ دیده شود؛ اما در مدیریت نور عملکردی مشابه آیفون ایر دارد و همچنان هاله‌ای از نور در اطراف آن دیده می‌شود.

در عکاسی پرتره، آیفون ایر جزئیات خوبی را در چهره و بافت لباس سوژه ثبت کرده و خطوط ریز روی شال و بافت پارچه‌ای کت، به‌خوبی دیده می‌شوند. رنگ‌ها هم به واقعیت نزدیک‌اند؛ اما کمی تمایل به گرمی دارند. جداسازی سوژه از پس‌زمینه هم به نرمی و بادقت انجام شده است؛ درمقابل، گلکسی S25 اج جزییات کمتری از چهره‌ی سوژه را ثبت کرده؛ اما تمایل بیشتری به شارپ‌کردن مصنوعی دارد (مثلا در بافت لباس). رنگ‌ها، به‌ویژه رنگ قرمز شال، زنده‌تر و اشباع‌شده هستند.

آیفون ایر در عکاسی سلفی هم عملکرد بسیار خوبی دارد؛ به‌لطف حسگر ۲۵ مگاپیکسلی و کراپ‌های ۱۸مگاپیکسلی‌اش، جزییات با دقت بالایی ثبت شده‌اند و با زوم روی تصویر می‌توان بافت شال و همچنین تارهای مو و ابرو را به‌وضوح مشاهده کرد. رنگ‌ها هم بسیار زنده و طبیعی به‌نظر می‌رسند، بدون اینکه اشباع بیش‌ازحد داشته باشد و گستره‌ی دینامیکی هم قابل‌قبول است؛ اما رنگ پوست تناژ گرم‌تری دارد و کمی از واقعیت به‌دور به‌نظر می‌رسد.

درمقابل، گلکسی S25 اج با حسگر ۱۲ مگاپیکسلی دوربین سلفی، طبیعتا جزئیات کمتری را ثبت کرده و محدوده‌ی دینامیکی ضعیف‌تری هم دارد؛ طوری‌که آسمان به‌ دلیل نور شدید کاملا سفید شده و هیچ جزییاتی از ابرها باقی نمانده است؛ اما تصویر گلکسی کنتراست بالاتری دارد و دقت رنگ پوست، قرمزی شال و سبزی محیط به واقعیت نزدیک‌ترند؛ درحالی‌که رنگ پوست در سلفی آیفون کمی گرم‌تر و شاداب‌تر ثبت شده است.

و در آخر، بیایید زوم ۲ برابری آیفون ایر را بررسی کنیم. در نگاه اول، عکس زوم‌شده بسیار واضح و شفاف است. مثلا به لبه‌های برگ‌ها، گلدان سفید و پریز برق روی دیوار دقت کنید. این لبه‌ها کاملاً تمیز و مشخص هستند و اثر «آبرنگی» یا محوشدگی در آن‌ها وجود ندارد.

اما اگر با دقت بسیار زیاد به بافت موکت یا شیارهای افقی روی گلدان سفید نگاه کنید، متوجه می‌شوید که جزئیات بسیار ریز، کمی نرم‌تر از حالت عادی ثبت شده‌اند. این همان نقطه‌ای است که لنز اپتیکال واقعی برتری‌اش را نشان می‌دهد و بافت‌ها را با حداکثر جزئیات ثبت می‌کند.

اگر بخواهیم با آیفون ایر مثل یک گوشی عادی رفتار کنیم، بیشتر شبیه بدترین ایده‌‌ی اپل در چند سال اخیر به نظر می‌رسد تا نبوغ فناوری؛ حتی اگر تجربه‌ی عکاسی و عمر باتری آن‌طور که انتظار می‌رفت، «فاجعه‌بار» نباشد؛ اما آیفون ایر بیشتر از اینکه بخواهد یک گوشی باشد، به‌نوعی تلاش اپل برای محک‌زدن توانایی‌اش در ساخت باریک‌ترین و سبک‌ترین آیفون تاریخ است. چرا؟

خود اپل که می‌گوید ساخت آیفون ایر به آن‌ها این آزادی را داد تا مدل‌های پرو را از قید و بند ضخامت و وزن رها کنند و بی‌پروا، به جادادن باتری‌های بزرگ‌تر، دوربین‌های پیشرفته‌تر و سخت‌افزار قدرتمندتر در دل این گوشی‌ها بپردازند؛ اگر هم کسی از وزن و ضخامت آیفون پرومکس بعدی شاکی بود، اپل، آیفون ایر را از جیبش درمی‌آورد و می‌گوید: «بفرمایید، این برای شما که گوشی سبک و باریک می‌خواهید!»‌

اما یک دلیل دیگر هم برای وجود آیفون ایر هست: این آیفون نیمی از آیفون تاشوی آینده است یا دست‌کم از حرف‌هایی که جان ترنوس، قائم‌مقام سخت‌افزار اپل درباره‌ی آینده‌ی طراحی آیفون‌ها زده، می‌توان این‌طور برداشت کرد. به‌گفته‌ی او، اپل از فناوری‌های جدیدی که در ساخت آیفون ایر توسعه داده و درس‌هایی که در علم مواد و کوچک‌سازی قطعات یاد گرفته، در سایر خطوط تولیدش استفاده خواهد کرد. اصلا بعید نیست در آینده، شاهد آیفون تاشدنی‌ای باشیم که طراحی‌اش را از آیفون ایر وام گرفته باشد.

خب، حالا سوال اصلی: آیفون ایر بخریم یا نه؟ جواب این سوال کاملاً به خودتان بستگی دارد.

اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که زیبایی، سبکی و حس لوکس‌بودن گوشی برایتان حرف اول را می‌زند و به قول اپل، دلتان می‌خواهد با دردست گرفتن گوشی بگویید: «وای، عجب چیزی!» و مشکلی هم ندارید با صرف هزینه‌ی کمرشکن، از خیلی از ویژگی‌های کلیدی پرچم‌داران عادی مثل اسپیکر استریو، دوربین‌های چندگانه و شارژدهی معقول بگذرید، آیفون ایر می‌تواند با طراحی دلنشین، صفحه‌نمایش باکیفیت و بدنه‌ی تیتانیومی محکمش، دلتان را ببرد.

و در آخر، حتی اگر این گوشی ذره‌ای هم ارزش خرید نداشته باشد، حداقل برای ما ایرانی‌ها سبب خیر شد و پای ای‌سیم را بالاخره به کشور باز کرد!