آلت کوین ها چه هستند و چرا به وجود آمده‌اند؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، نام بیت کوین برای همه آشنا است؛ رمزارزی که آغازگر انقلابی در نظام‌های مالی جهانی بود؛ اما دنیای رمزارزها فقط به بیت کوین ختم نمی‌شود. اگر کمی در بازار کریپتو جست‌وجو کرده باشید، حتماً با اصطلاح «آلت کوین» برخورد کرده‌اید. این واژه به دسته‌ی گسترده‌ای از رمزارزها اطلاق می‌شود که پس از بیت کوین به وجود آمدند. اما آلت کوین چیست؟ چرا این رمزارزها ایجاد شدند؟ چه تفاوت‌هایی با بیت کوین دارند و آلت کوین ها کدامند؟

در این مقاله قصد داریم به تمامی پرسش‌های فوق پاسخ دهیم و با نگاهی عمیق، به بررسی انواع آلت کوین‌ها، فلسفه‌ی شکل‌گیری، جایگاه آن‌ها در اکوسیستم بلاک چین و همچنین نگاهی به برخی از معروف‌ترین پروژه‌های آلت کوینی بپردازیم. اگر اخیراً وارد دنیای رمزارزها شده‌اید یا می‌خواهید درک عمیق‌تری از این بازار پرنوسان پیدا کنید، مقاله‌ی پیش‌رو راهنمای جامعی برای شما خواهد بود.

واژه‌ی Altcoin از ترکیب دو واژه‌ی Alternative (جایگزین) و Coin (سکه/ارز) تشکیل شده است. بنابراین، آلت کوین به هر رمزارزی اطلاق می‌شود که جایگزینی برای بیت کوین باشد. در عمل، تمام رمزارزهایی که بیت کوین نیستند، آلت کوین محسوب می‌شوند؛ از اتریوم گرفته تا رمزارزهای نوظهور با سرمایه‌ی بازار چند هزار دلاری.

اما چرا آلت کوین‌ها به وجود آمدند؟ در پاسخ باید گفت که بیت کوین هرچند انقلابی بود، اما محدودیت‌هایی داشت. از سرعت پایین تراکنش‌ها و کارمزد بالا گرفته تا نبود امکانات برنامه‌نویسی پیشرفته برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps). بسیاری از آلت کوین‌ها برای رفع این مشکلات یا با اهداف خاص دیگری طراحی شدند.

یکی از اولین آلت کوین‌ها، لایت‌کوین (Litecoin) بود که در سال ۲۰۱۱ توسط چارلی لی توسعه داده شد. لایت‌کوین با هدف انجام تراکنش‌هایی سریع‌تر و ارزان‌تر نسبت به بیت کوین ساخته شد. در همان سال‌ها رمزارزهایی مانند Namecoin و Peercoin نیز ظاهر شدند که هر کدام سعی داشتند به نحوی، نواقص بیت کوین را برطرف کنند.

این روند به‌تدریج باعث ایجاد صدها پروژه‌ی جدید شد؛ برخی از پروژه‌ها بسیار جدی، نوآورانه و پایدار و برخی دیگر موقتی یا حتی فریبکارانه بودند. بااین‌حال، نقش آلت کوین‌ها در رشد و بلوغ فناوری بلاک چین انکارناپذیر است.

تا امروز، هزاران آلت کوین ایجاد شده‌اند که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند. از میان این آلت کوین‌ها، برخی به شهرت جهانی رسیده‌اند و در کنار بیت کوین، بخش بزرگی از بازار را در اختیار دارند.

در کنار این موارد، باید به پروژه‌های نوآورانه‌تری هم اشاره کرد که شاید کمتر شناخته‌شده باشند، اما در حال رشد هستند؛ از جمله توکن داگز که اخیراً در برخی محافل کریپتویی محبوبیت پیدا کرده است.

کاربران می‌توانند از طریق یکی از پلتفرم‌های موجود در فهرست بهترین صرافی ارز دیجیتال دنیا نسبت‌ به خرید رمزارزهای مورد نظر خود اقدام کنند.

بیت کوین به‌عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال، استانداردی برای بسیاری از پروژه‌های پس از خود ایجاد کرد. بااین‌حال، بسیاری از آلت کوین‌ها فقط کپی‌هایی ساده از بیت کوین نیستند. بسیاری از آن‌ها به‌وضوح برای بهبود، ارتقاء یا حتی بازتعریف مفاهیم کلیدی در فناوری بلاک چین ایجاد شده‌اند. تفاوت‌هایی را که آلت کوین‌ها با بیت کوین دارند، می‌توان در چند محور اصلی خلاصه کرد:

بیت کوین از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند که به منابع محاسباتی سنگینی نیاز دارد. بسیاری از آلت کوین‌ها، به‌ویژه نسل‌های جدیدتر، از الگوریتم‌هایی مانند اثبات سهام (Proof of Stake) یا ترکیبی از روش‌ها بهره می‌برند که انرژی‌ کمتری مصرف می‌کند و مقیاس‌پذیرتر است.

شبنم توایی

PoW در مقابل PoS؛ مکانیزم اجماع‌ در بلاک چین چیست و چند نوع دارد

مطالعه '19

برخلاف بیت کوین که زبان اسکریپت آن محدود و غیرتورینگ کامل است، پلتفرم‌هایی مانند اتریوم امکان اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) را فراهم می‌کنند که زمینه‌ساز ظهور امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، بازی‌های بلاک چینی و سازمان‌های خودگردان شده‌اند.

بیت کوین جامعه‌ای نیمه‌متمرکز با روند توسعه‌ی کند اما مطمئن دارد. برخی آلت کوین‌ها مانند کاردانو، فلسفه‌ای علمی-آکادمیک را دنبال می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر، مانند دوج‌کوین، ریشه‌ای طنزآمیز دارند، اما به‌شکلی غیرمنتظره وارد جریان اصلی شده‌اند.

یکی از تأثیرگذارترین نقش‌هایی که آلت کوین‌ها در فضای بلاک چین ایفا کرده‌اند، رشد فضای امور مالی غیرمتمرکز یا همان DeFi است. برخلاف سیستم‌های مالی سنتی که نیازمند واسطه‌هایی مانند بانک‌ها هستند، DeFi با استفاده از قراردادهای هوشمند، خدمات مالی مانند وام‌دهی، تبادل ارز، سپرده‌گذاری و غیره را به‌صورت مستقیم و بدون واسطه ارائه می‌دهد.

حالا که با انواع آلت کوین آشنا شدید، شاید بخواهید تعدادی از آن‌ها را بخرید و نگهداری کنید؛ اما کجا باید این رمزارزها را ذخیره کرد؟

برای نگهداری ایمن آلت کوین‌ها، گزینه‌های مختلفی وجود دارد:

کیف پول‌های نرم‌افزاری روی موبایل یا دسکتاپ نصب می‌شوند و استفاده از آن‌ها آسان است. برخی از بهترین گزینه‌ها از آلت کوین‌های مختلف پشتیبانی می‌کنند. به عنوان مثال، کیف پول تون کیپر برای ذخیره و مدیریت TON طراحی شده است و قابلیت تعامل با dAppها را نیز دارد.

برای کسانی که به‌دنبال امنیت حداکثری هستند، استفاده از کیف پول ارز دیجیتال سخت افزاری توصیه می‌شود. این نوع کیف‌پول‌ها به‌صورت فیزیکی عرضه می‌شوند و کلیدهای خصوصی شما را به‌صورت آفلاین نگهداری می‌کنند. برندهایی مانند Ledger و Trezor در حوزه‌ی یادشده پیشرو هستند.

همان‌طور که اشاره شد، آلت کوین‌ها برای رفع نواقص بیت کوین و توسعه‌ی نوآوری‌های جدید ایجاد شده‌اند. بااین‌حال، این رمزارزها همیشه با موفقیت همراه نیستند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب آلت کوین‌ها را بررسی می‌کنیم:

• نوآوری و تنوع: آلت کوین‌ها بستر آزمایش ویژگی‌های جدید هستند. از الگوریتم‌های اجماع نوآورانه گرفته تا قابلیت‌هایی مانند قراردادهای هوشمند، DeFi، NFT و متاورس.
• کارمزد کمتر و سرعت بیشتر: بسیاری از آلت کوین‌ها مانند سولانا، الگوراند یا آوالانچ با هدف بهینه‌سازی سرعت و هزینه‌ی تراکنش‌ها ایجاد شده‌اند.
• دسترسی به خدمات مالی غیرمتمرکز: پروژه‌هایی مانند Aave، Compound یا Synthetix به کمک آلت کوین‌هایی مثل ETH ،AVAX و غیره، خدماتی مانند وام‌دهی و مشتقات مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهند.
• نقش کلیدی در متاورس و گیم‌فای: بازی‌هایی مانند اکسی اینفینیتی، سندباکس یا پیکسل ورس از توکن‌های بومی استفاده می‌کنند. برای مثال اگر قصد دارید با فضای متاورس آشنا شوید و بدانید آموزش بازی پیکسل ورس چگونه است، با یک آلت کوین سر و کار خواهید داشت.
• فرصت‌های سودآوری بالا برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر: برخی آلت کوین‌ها در زمان کوتاه رشدهای چندبرابری را تجربه کرده‌اند، خصوصاً در مراحل اولیه‌ی عرضه یا قبل‌ از لیست شدن در صرافی‌های بزرگ.

• نوسان بسیار بالا: بازار آلت کوین‌ها به‌شدت پرنوسان است. قیمت بسیاری از پروژه‌ها می‌تواند در عرض چند ساعت به‌شکل چشم‌گیری کاهش یا افزایش یابد.
• ریسک کلاه‌برداری و پروژه‌های ناکارآمد: بسیاری از آلت کوین‌ها پشتوانه‌ی فنی و اقتصادی ندارند و صرفاً با هدف جذب سرمایه طراحی شده‌اند. اصطلاح شت کوین (Shitcoin) معمولاً به این نوع رمزارزها اطلاق می‌شود.
• کمبود پذیرش عمومی: بسیاری از آلت کوین‌ها به‌صورت گسترده پذیرفته نشده‌اند و استفاده‌ی عملی آن‌ها محدود است.
• ریسک‌های قانونی و نظارتی: برخی آلت کوین‌ها به‌عنوان اوراق بهادار (Securities) در نظر گرفته می‌شوند و ممکن است در آینده با چالش‌های حقوقی جدی مواجه شوند.
• وابستگی به صرافی‌ها و نقدینگی پایین: برخلاف بیت کوین یا اتریوم که در اکثر صرافی‌های بزرگ پشتیبانی می‌شوند، بسیاری از آلت کوین‌ها فقط در پلتفرم‌های کوچک یا غیرمتمرکز معامله می‌شوند. در این موارد، انتخاب بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی می‌تواند نقش مهمی در تجربه‌ی کاربری و امنیت معامله‌ها داشته باشد.

بسیاری افراد تا چند سال پیش آلت کوین‌ها را صرفاً کپی‌های ضعیف‌تر بیت کوین می‌دانستند؛ اما امروز، آلت کوین‌ها نه‌تنها در توسعه‌ی فناوری بلاک‌چین، بلکه در طراحی آینده‌ی اقتصاد دیجیتال نقش محوری دارند. برخی از حوزه‌هایی که آلت کوین‌ها در آن‌ها تأثیرگذار خواهند بود، عبارت‌اند از:

آلت کوین‌ها می‌توانند زیرساخت‌هایی فراهم کنند تا کاربران، بدون نیاز به بانک‌ها و واسطه‌های سنتی، خدمات مالی دریافت کنند. همین حالا ده‌ها میلیون نفر در سرتاسر جهان از طریق پلتفرم‌هایی مانند یونی‌سواپ، Aave یا پنکک‌سواپ از چنین خدماتی استفاده می‌کنند.

متاورس به‌عنوان مفهومی جدید در اینترنت، به رمزارزهایی برای مالکیت دارایی‌ها، تعاملات اقتصادی و تبادل ارزش نیاز دارد. توکن‌های بومی بازی‌های متاورسی مانند SAND ،MANA ،AXS و توکن‌هایی که در بازی‌هایی مثل بازی بلوم استفاده می‌شوند، همگی در دسته‌ی آلت کوین‌ها قرار می‌گیرند.

با رشد وب ۳، کارکردهایی مانند فریلنسینگ نیز تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند. امروزه بسیاری از افراد در سایت فریلنسری با پرداخت ارز دیجیتال مشغول کار هستند و درآمدشان را به‌صورت آلت کوین دریافت می‌کنند. این جریان فقط دسترسی به فرصت‌های جهانی را آسان‌تر می‌کند، بلکه تبعیض سیستم بانکی را نیز دور می‌زند.

آلت کوین‌های حاکمیتی مانند UNI ،MKR و غیره امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کنند. آینده‌ای را تصور کنید که در آن بتوانید در مدیریت پلتفرم یا بازی مورد نظرتان مشارکت داشته باشید و برای این‌ کار فقط باید تعدادی توکن خاص در کیف پول خود نگه‌ دارید.

سؤال آغازین مقاله این بود که آلت کوین چیست و چرا به وجود آمده است؟ حالا می‌دانیم که آلت کوین‌ها پاسخی فعال و پویا به محدودیت‌ها و کمبودهای بیت کوین محسوب می‌شوند. از اتریوم تا سولانا، از توکن داگز تا پروژه‌های آینده‌نگرانه‌ای که هنوز در مراحل اولیه قرار دارند، همگی این واقعیت را بیان می‌کنند که آینده‌ی فناوری بلاک چین، بسیار فراتر از بیت کوین خواهد بود.

چه قصد سرمایه‌گذاری داشته باشید، چه بخواهید وارد دنیای متاورس شوید یا صرفاً با پروژه‌های نوآورانه آشنا شوید، شناخت آلت کوین ها و تحلیل آن‌ها، اولین گام برای موفقیت در این مسیر است.

آلت کوین‌ها آمده‌اند که بمانند؛ فقط کافی است بدانید چگونه پروژه‌های سودآور را شناسایی و ارزیابی کنید و از پتانسیل آن‌ها برای کسب درآمد بهره ببرید.