شبکه برق هلند زیر بار سنگین گذار به انرژی‌های پاک فلج شده است

در یکی از پیشرفته‌ترین اقتصادهای جهان، دولت از مردم می‌خواهد مصرف برق خود را در ساعات اوج مصرف به حداقل برسانند. این پیام ساده، نشانه‌ای از یک بحران عمیق در هلند است: شبکه برق این کشور که پیشگام استفاده از انرژی‌های پاک و خودروهای برقی است، دیگر توان پاسخگویی به تحول سبز را ندارد و زیر فشاری بی‌سابقه قرار گرفته است.

به‌گزارش بی‌بی‌سی، هلند در سرمایه‌گذاری روی انرژی بادی و خورشیدی از تمام کشورهای اروپایی پیشی گرفته و بیشترین تعداد پنل خورشیدی سرانه را در این قاره دارد. بیش از یک‌سوم خانه‌های هلندی به پنل‌های خورشیدی مجهز هستند و مزارع بادی فراساحلی قرار است تا سال ۲۰۳۰ به بزرگ‌ترین منبع انرژی کشور تبدیل شوند. اما این موفقیت چشمگیر، زیرساخت‌های قدیمی برق را با مشکلی جدی به نام «ازدحام شبکه» مواجه کرده است.

کیسیان راماو، مدیرعامل شرکت انرژی انکو، این پدیده را به ترافیک سنگین تشبیه می‌کند. او توضیح می‌دهد: «شبکه برق ما برای زمانی طراحی شده بود که چند نیروگاه بزرگ گازسوز در نقاط مشخصی وجود داشتند. اما حالا هزاران منبع کوچک تولید برق، مانند پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی، در سراسر کشور به خطوطی متصل شده‌اند که ظرفیت پذیرش این حجم از انرژی را ندارند.»

ناتوانی شبکه پیامدهای ویرانگری داشته است. در سال‌های اخیر چندین مورد خاموشی گسترده رخ داده و اکنون هزاران کسب‌وکار و خانوار در صف‌های طولانی برای دریافت انشعاب جدید یا افزایش ظرفیت برق خود منتظرند. شرکت دولتی تنت که شبکه ملی را مدیریت می‌کند، اعلام کرده حدود ۸ هزار شرکت در صف تزریق برق و ۱۲ هزار شرکت دیگر در صف دریافت برق بیشتر هستند. این وضعیت حتی پروژه‌های ساخت‌وساز مسکن را نیز متوقف کرده است، زیرا امکان اتصال محله‌های جدید به شبکه وجود ندارد.

دامین ارنست، استاد مهندسی برق در دانشگاه لییژ بلژیک، معتقد است که هلند به دلیل فقدان سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های توزیع و انتقال برق با بحران مواجه شده است و رفع مشکل به سال‌ها زمان و میلیاردها دلار هزینه نیاز دارد. به گفته‌ی او، این مسئله مشکلی اروپایی است. زیرا در اروپا پنل‌های خورشیدی با سرعتی بسیار بیشتر از توان شبکه برای پذیرش آن‌ها نصب می‌شوند.

برای مدیریت بحران، شرکت‌هایی مانند انکو از یک نیروگاه مجازی برای متعادل‌سازی شبکه استفاده می‌کنند؛ این سیستم در زمان تولید بیش‌از‌حد، توربین‌های بادی را متوقف می‌کند و در زمان اوج مصرف، برق مشترکانی را که قراردادهای هوشمند دارند، کاهش می‌دهد. همزمان، دولت با کارزارهای تبلیغاتی مانند «کلید را برگردان» مردم را به مدیریت مصرف تشویق می‌کند. همچنین، پاداش‌های مالی برای فروش برق مازاد خورشیدی به شبکه تقریبا حذف شده و در برخی موارد، صاحبان پنل‌ها باید برای تزریق برق به شبکه هزینه بپردازند.

شرکت تنت قصد دارد با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد یورویی تا سال ۲۰۵۰، حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر کابل جدید نصب کند. اما به گفته‌ی یوخن بایینگز، مسئول مدیریت ازدحام در این شرکت، هر پروژه به‌طور میانگین ۱۰ سال زمان می‌برد که ۸ سال آن صرف دریافت مجوزها می‌شود. او می‌گوید: «گذار به انرژی پاک آن‌قدر سریع است که شبکه فعلی توان همراهی با آن را ندارد و هر درخواست جدید، فقط صف انتظار را طولانی‌تر می‌کند.»